Jak grom z nieba

Już od pewnego czasu można się było spodziewać tego, co zaskoczyło Kościół i zszokowało świat: niespożyty, a w rzeczywistości chylący się pod ciężarem wieku papież Benedykt XVI po 8 latach pontyfikatu uległ nawałowi pracy i ubytkowi sił fizycznych. A stanowi to tylko smutny opis wydarzeń ostatnich dni, które szarpnęły sercami wierzących Kościoła Chrystusowego. Tyle zewnętrzna, zdarzeniowa powłoka. Ale kryje ona głęboki i bolesny dramat o wielu wymiarach. Oznacza bowiem również niespodziewaną przerwę w wielkim pontyfikacie jego poprzednika - Jana Pawła II, kontynuowanym przez jego następcę.

Kontynuacja

W 4 miesiące po wyborze Benedykt XVI podejmuje zapowiedzianą jeszcze przez bł. Jana Pawła II inicjatywę, jaką był XX Światowy Dzień Młodzieży w Kolonii w 2005 r. Był to pierwszy sygnał wejścia na drogę swojego poprzednika. Za nim poszły inne, nie mniej wymowne i znaczące. Już w styczniu 2006 r. Benedykt XVI idzie śladami papieża Jana Pawła II, ogłaszając pierwszą encyklikę - „Deus caritas est”. Widać podobieństwo nie tylko w tempie wydawania kluczowych dokumentów, ale i w ich bliskości treściowej. Odnosi się wrażenie, że te dwa wielkie duchy nie są w stanie oderwać się od siebie. Kolejnym wymownym tego przejawem była podróż Benedykta XVI do Ojczyzny swojego poprzednika w dniach 25-28 maja 2006 r., z jakżeż wymownymi jej stacjami: Warszawą, Jasną Górą, Kalwarią, Oświęcimiem i Krakowem.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kolejność podróży do Polski w stosunku do podróży do ojczystej Bawarii, która miała miejsce w dniach 9-14 września 2006 r., jest bardzo wymowna. Przedtem jeszcze Benedykt XVI uczestniczył w zaplanowanym przez Jana Pawła II V Światowym Kongresie Rodzin w Walencji.

Nie bez analogii do pontyfikatu poprzednika była podróż Benedykta XVI do Turcji, w dniach 28 listopada - 1 grudnia 2006 r.

Na swoich własnych drogach życiowych

Posuwanie się w latach oddalało papieża Benedykta XVI coraz to bardziej od umiłowanego zawodu teologa. Nie oznaczało jednak poniechania tego, co stanowiło żywioł jego wieloletniej kariery profesorskiej i co doprowadziło do pełnej dojrzałości jako teologa. Przypomnijmy, że powierzone mu zostało kluczowe stanowisko prefekta Kongregacji Nauki Wiary i objęcie równocześnie stanowiska w Papieskiej Komisji Biblijnej i Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Oznaczało to usytuowanie w centrum mechanizmu Watykanu i jego najpilniejszych spraw. Wyrazem tej roli było ogłoszenie przez kard. Josepha Ratzingera sławnej deklaracji „Dominus Iesus” (6 sierpnia 2000 r.). Był on zarazem prawą ręką Papieża, kierującego życiem Kościoła.

Reklama

W 2007 r., mając 80 lat, papież Benedykt XVI wchodzi w rytm swoich wielkich podróży apostolskich. Stanowią ją: 6. podróż zagraniczna do Brazylii (9-14 maja 2007 r.) i następna w tymże roku - do Austrii (7-9 września 2007 r.). W tym czasie wychodzi druga encyklika - „Spe salvi” (30 listopada 2007 r.), która przedziela kolejną wielką podróż apostolską do Stanów Zjednoczonych (15-21 kwietnia 2008 r.), gdzie Papież spotyka się z prezydentem USA i występuje na forum ONZ. Następnie udaje się w daleką podróż do Australii (12-21 lipca 2008 r.), gdzie bierze udział w XXIII Światowym Dniu Młodzieży w Sydney. Potem pielgrzymuje do Paryża i do Lourdes (12-15 września 2008 r.). Przewodniczy następnie XII Zgromadzeniu Zwyczajnemu Synodu Biskupów w Rzymie (5-26 października 2008 r.).

Pozostaje pielgrzymka do Afryki (17-23 marca 2009). W ciągu tygodnia Benedykt XVI odwiedza Kamerun i Angolę. W tym samym roku pielgrzymuje do Ziemi Świętej w ramach swojej 12. podróży zagranicznej, odwiedzając Jordanię, Izrael i Terytoria Palestyńskie (8-15 maja 2009 r.).

Niedługo po ogłoszeniu trzeciej encykliki - „Caritatis in veritate” (7 lipca 2009 r.) papieska działalność wchodzi w okres szczytowy, który obejmuje pielgrzymki na Maltę (17-18 kwietnia 2010 r.) i do Portugalii (11-14 maja 2010 r.). Ponadto w czerwcu Benedykt XVI odbywa podróż apostolską na Cypr. Z Europy pozostała jeszcze Wielka Brytania (16-19 września 2010 r.) i Hiszpania (6-7 listopada 2010 r.). W tym czasie Ojciec Święty przewodniczy XVI Specjalnemu Zgromadzeniu Synodu Biskupów dla Bliskiego Wschodu (10-23 października 2010 r.).

Reklama

1 maja 2011 r. następuje kluczowe wydarzenie, jakim jest beatyfikacja Jana Pawła II. Wreszcie - XXVI Światowy Dzień Młodzieży w Madrycie (16-21 sierpnia 2011 r.), gdzie zgromadziło się na Mszy św. ok. 2 mln młodych. Ponadto w dniach 22-25 września 2011 r. odbyła się pierwsza oficjalna wizyta Benedykta XVI w Niemczech, a równocześnie spotkanie ze zlaicyzowaną Europą i pierwsze próby starcia z jej liberalistycznymi założeniami.

Rok Wiary i nowa ewangelizacja

Na horyzoncie dynamicznego pontyfikatu coraz wyraźniej zarysowuje się zagadnienie obrony wiary. Wyraziło się to w zapowiedzi Roku Wiary i związanego z nim Synodu Biskupów poświęconego nowej ewangelizacji (7-28 października 2012 r.).

Wreszcie Benedykt XVI nawiązuje do wielkiej inicjatywy swojego poprzednika i odbywa się Międzyreligijne Spotkanie w Asyżu (27 października 2011 r.). Potem, w dniach 18-20 listopada 2011 r., była podróż do Beninu i ogłoszenie posynodalnej adhortacji „Africae munus”, będącej podsumowaniem II Zgromadzenia Specjalnego dla Afryki Synodu Biskupów w 2009 r.

W dniach 23-28 marca 2012 r. Papież odbył 23. podróż zagraniczną do Meksyku i na Kubę. Finał zagranicznego podróżowania apostolskiego Benedykta XVI stanowiła podróż do Libanu (14-16 września 2012 r.).

Ten krótki przegląd pokazuje, czego dokonał podczas swojego pontyfikatu Benedykt XVI, gdy przyjął urząd następcy św. Piotra po wielkim papieżu bł. Janie Pawle II. Dziś możemy powiedzieć, że po gigancie nastał gigant. Benedykt XVI musiał się zmierzyć z trudnymi problemami, jakie niesie współczesny świat. Potrafił stawić im czoło. Skutecznie i odważnie odpierał ataki na Kościół katolicki, na kulturę chrześcijańską i ogólnoludzką oraz na karykaturalne podważanie naturalnego porządku świata stworzonego przez Boga.

Byłoby uproszczeniem nazwać tę próbę syntezą wielkiego życia i działania papieża Benedykta XVI, które się przecież nie zamyka, ale jakiegoś podsumowania już potrzebuje. Czas dopisze resztę. Oby jak najwięcej i jak najlepiej.

"Upamiętnienie 50. rocznicy rozpoczęcia Soboru Watykańskiego II, otwarcie Roku Wiary i Synod Biskupów poświęcony nowej ewangelizacji potwierdzają wolę Kościoła angażowania się z większą odwagą i zapałem w missio ad gentes, aby Ewangelia dotarła aż na krańce ziemi" - napisał Benedykt XVI w orędziu Światowy Dzień Misyjny 2012 r., który będzie obchodzony w najbliższą niedzielę 21 października. Papież przypomniał, że "jedną z przeszkód w ożywieniu zapału ewangelizacyjnego jest bowiem kryzys wiary, nie tylko w świecie zachodnim, ale u znacznej części ludzkości, która jednak odczuwa głód i pragnienie Boga, i powinna być zachęcana i prowadzona do chleba życia i żywej wody, jak Samarytanka, która udaje się do studni Jakuba i rozmawia z Chrystusem". Ojciec Święty podziękował Papieskim Dziełom Misyjnym, które są "narzędziem współpracy w powszechnej misji Kościoła w świecie".

Publikujemy tekst papieskiego orędzia.

Potrzebne są nowe formy przekazywania Słowa Bożego

«Powołani, aby (...) ukazywali blask Słowa prawdy» (Porta fidei, 6)

Drodzy bracia i siostry!

Obchody Światowego Dnia Misyjnego mają w tym roku bardzo szczególne znaczenie. Upamiętnienie 50. rocznicy rozpoczęcia Soboru Watykańskiego II, otwarcie Roku Wiary i Synod Biskupów poświęcony nowej ewangelizacji potwierdzają wolę Kościoła angażowania się z większą odwagą i zapałem w missio ad gentes, aby Ewangelia dotarła aż na krańce ziemi.

Ekumeniczny Sobór Watykański II, w którym uczestniczyli biskupi katoliccy pochodzący ze wszystkich zakątków ziemi, był jasnym znakiem uniwersalności Kościoła, zgromadził bowiem po raz pierwszy tak wielu ojców soborowych przybyłych z Azji, Afryki, Ameryki Łacińskiej i Oceanii. Byli to biskupi misjonarze i biskupi rdzenni, pasterze wspólnot istniejących wśród ludności niechrześcijańskiej, którzy na obradach Soboru ukazywali obraz Kościoła obecnego na wszystkich kontynentach i którzy stawali się wyrazicielami złożonych rzeczywistości ówczesnego tak zwanego «Trzeciego Świata». Bogaci w doświadczenia zdobywane w swej pracy pasterzy Kościołów młodych i tworzących się, ożywiani zapałem do szerzenia królestwa Bożego, przyczynili się oni w istotny sposób do potwierdzenia potrzeby i pilności ewangelizacji ad gentes, a zatem do postawienia w centrum eklezjologii misyjnej natury Kościoła.

Eklezjologia misyjna

Współcześnie misyjność nie uległa osłabieniu, co więcej, nastąpił wydatny rozwój refleksji teologicznej i pastoralnej w tym zakresie, a zarazem znów jawi się ona jako pilna, zwiększyła się bowiem liczba osób, które jeszcze nie znają Chrystusa: «Ogromna jest liczba ludzi czekających jeszcze na Chrystusa» — pisał bł. Jan Paweł II w encyklice Redemptoris missio na temat nieustającej aktualności mandatu misyjnego, i dodawał: «Nie możemy być spokojni, gdy pomyślimy o milionach naszych braci i sióstr, tak jak my odkupionych krwią Chrystusa, którzy żyją nieświadomi Bożej miłości» (n. 86). Ja również, ogłaszając Rok Wiary, napisałem, że Chrystus «dzisiaj, tak jak wówczas, posyła (...) nas na drogi świata, abyśmy głosili Jego Ewangelię wszystkim narodom ziemi» (Porta fidei, 7); głoszenie ewangelicznego orędzia, jak wypowiadał się także sługa Boży Paweł VI w adhortacji apostolskiej Evangelii nuntiandi, «nie jest czymś takim, co Kościół mógłby dowolnie albo wykonywać, albo nie wykonywać, ale jest zadaniem i obowiązkiem, nałożonym mu przez Pana Jezusa, ażeby ludzie mogli wierzyć i dostąpić zbawienia. Głoszenie Ewangelii jest zgoła konieczne, jest jedyne w swoim rodzaju i nic go nie może zastąpić» (n. 5). Musimy zatem znów działać z taką samą gorliwością apostolską, jaka cechowała pierwsze wspólnoty chrześcijańskie, które choć były małe i bezbronne, potrafiły przez głoszenie i świadectwo szerzyć Ewangelię w całym wówczas znanym świecie.

Nic zatem dziwnego, że Sobór Watykański II i późniejsze Magisterium Kościoła kładą szczególny nacisk na zadanie misyjne, które Chrystus powierzył swoim uczniom i w które musi zaangażować się cały lud Boży, biskupi, kapłani, diakoni, zakonnicy, zakonnice, świeccy. Troska o głoszenie Ewangelii w każdej części ziemi obowiązuje przede wszystkim biskupów, którzy są bezpośrednio odpowiedzialni za ewangelizację świata, zarówno jako członkowie Kolegium Biskupów, jak też jako pasterze Kościołów partykularnych. Oni bowiem «zostali konsekrowani nie tylko dla jakiejś diecezji, ale i dla zbawienia całego świata» (Jan Paweł II, Redemptoris missio, 63), jako «głosiciele wiary, którzy prowadziliby do Chrystusa nowych uczniów» (por. Ad gentes, 20), i sprawiają, że «duch i zapał misyjny Ludu Bożego stają się (...) widzialne, i w ten sposób cała diecezja staje się misyjna» (tamże, 38).

Ewangelizacja jako pierwszorzędne zadanie

W przypadku pasterza zadanie głoszenia Ewangelii nie ogranicza się zatem do dbania o cząstkę ludu Bożego, powierzoną jego trosce duszpasterskiej, ani do wysłania paru kapłanów, świeckich mężczyzn czy kobiet jako fidei donum. Powinno ono objąć całą działalność Kościoła partykularnego, wszystkie jego sektory, krótko mówiąc, całą jego istotę i działalność. Sobór Watykański II wyraził to jasno, a późniejsze Magisterium z mocą potwierdziło. Wymaga to nieustannego dostosowywania stylów życia, programów duszpasterskich i organizacji diecezji do tego fundamentalnego wymiaru istoty Kościoła, zwłaszcza w naszym świecie, który ulega ciągłej zmianie. Dotyczy to także instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego, jak również ruchów kościelnych: wszystkie elementy wielkiej mozaiki Kościoła muszą czuć się mocno zobowiązane poleceniem Pana, by głosić Ewangelię, tak aby Chrystus był zwiastowany wszędzie. My pasterze, zakonnicy, zakonnice i wszyscy wierzący w Chrystusa powinniśmy iść w ślady apostoła Pawła, który jako «więzień Chrystusa (...) dla pogan» (Ef 3, 1) pracował, cierpiał i walczył o to, aby dotrzeć z Ewangelią do pogan (por. Ef 6, 19-20), nie szczędząc sił, czasu i środków, aby umożliwić poznanie orędzia Chrystusa.

Również dzisiaj misja ad gentes powinna być stałym horyzontem i wzorem wszelkiej działalności kościelnej, samą bowiem tożsamość Kościoła stanowi wiara w tajemnicę Boga, który objawił się w Chrystusie, aby nam przynieść zbawienie, oraz misja dawania o Nim świadectwa i głoszenia Go światu aż do Jego powtórnego przyjścia. Podobnie jak św. Paweł, powinniśmy troszczyć się o tych, którzy są daleko, o tych, którzy nie znają jeszcze Chrystusa i nie doświadczyli ojcostwa Boga; jesteśmy bowiem świadomi, że «współpraca musi poszerzać się dziś o nowe formy, obejmując nie tylko pomoc ekonomiczną, ale również bezpośrednie uczestnictwo w ewangelizacji» (por. Jan Paweł II, Redemptoris missio, 82). Obchody Roku Wiary oraz Synod Biskupów poświęcony nowej ewangelizacji będą okazjami sprzyjającymi ożywieniu współpracy misyjnej, zwłaszcza w tym drugim wymiarze.

Wiara i głoszenie

Troska o głoszenie Chrystusa skłania nas także do obserwowania historii, aby dostrzec w niej problemy, pragnienia i nadzieje ludzkości, którą Chrystus musi uzdrowić, oczyścić i napełnić swoją obecnością. Jego orędzie jest bowiem wciąż aktualne, przenika w samo serce historii i może dać odpowiedź na najgłębsze niepokoje każdego człowieka. Dlatego Kościół – wszystkie jego części – musi być świadomy tego, że «ze względu na bezkresne horyzonty misji Kościoła i złożony charakter obecnej sytuacji potrzebne są nowe formy skutecznego przekazywania słowa Bożego» (Benedykt XVI, Verbum Domini, 97). Wymaga to przede wszystkim odnowionego przyjęcia z wiarą, osobiście i jako wspólnota, Ewangelii Jezusa Chrystusa «w okresie głębokiej przemiany, jaki ludzkość przeżywa obecnie» (Porta fidei, 8).

Jedną z przeszkód w ożywieniu zapału ewangelizacyjnego jest bowiem kryzys wiary, nie tylko w świecie zachodnim, ale u znacznej części ludzkości, która jednak odczuwa głód i pragnienie Boga, i powinna być zachęcana i prowadzona do chleba życia i żywej wody, jak Samarytanka, która udaje się do studni Jakuba i rozmawia z Chrystusem. Jak opowiada ewangelista Jan, historia tej kobiety jest szczególnie wymowna (por. J 4, 1-30): spotyka Jezusa, który prosi ją, by dała Mu się napić, ale potem mówi jej o nowej wodzie, która może na zawsze ugasić pragnienie. Kobieta początkowo nie pojmuje, zatrzymuje się na poziomie materialnym, ale stopniowo Pan kieruje ją na drogę wiary, która doprowadza do rozpoznania Go jako Mesjasza. Względem tego św. Augustyn stwierdza: «Po przyjęciu w sercu Chrystusa Pana cóż innego mogłaby uczynić [ta kobieta], jak porzucić dzban i pospieszyć, by głosić dobrą nowinę?» (Omelia – Homilia 15, 30). Spotkanie z Chrystusem jako żywą Osobą, która zaspokaja pragnienie serca, musi rodzić pragnienie, by dzielić się z innymi radością tej obecności i zapoznawać z nią, tak aby wszyscy mogli jej doświadczyć. Trzeba odnowić entuzjazm dla przekazywania wiary, aby rozwijać nową ewangelizację wspólnot i krajów, mających długą tradycję chrześcijańską, które tracą odniesienie do Boga, ażeby na nowo odkryły radość wiary. Troska o głoszenie Ewangelii nie powinna nigdy pozostawać na marginesie działalności Kościoła i życia chrześcijanina, ale powinna wyraźnie je znamionować, wraz ze świadomością, że jest się adresatem, a zarazem misjonarzem Ewangelii. Głównym elementem głoszenia jest zawsze to samo: kerygma Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał dla zbawienia świata, kerygma bezwarunkowej i całkowitej miłości Boga do każdego mężczyzny i każdej kobiety, której najwyższym wyrazem było posłanie odwiecznego i jednorodzonego Syna, Pana Jezusa, który raczył wziąć na siebie ubóstwo naszej ludzkiej natury, umiłować ją i odkupić od grzechu i śmierci przez złożenie siebie w ofierze na krzyżu.

Wiara w Boga w tym planie miłości, urzeczywistnionym w Chrystusie, jest przede wszystkim darem i tajemnicą, które należy przyjąć w sercu i w życiu i za które trzeba zawsze dziękować Panu. Ale wiara jest darem, który został nam dany, abyśmy się nim dzielili; jest podarowanym talentem, który ma owocować; jest światłem, które nie powinno nigdy pozostawać w ukryciu, ale powinno oświetlać cały dom. Jest najważniejszym darem, jaki został nam ofiarowany w naszym życiu, i nie możemy zatrzymywać go dla samych siebie.

Głoszenie przeradza się w miłość

«Biada mi (...), gdybym nie głosił Ewangelii!» – mówił apostoł Paweł (1 Kor 9, 16). Te słowa brzmią z mocą dla każdego chrześcijanina i dla każdej wspólnoty chrześcijańskiej na wszystkich kontynentach. Również dla Kościołów na terenach misyjnych, Kościołów w większości młodych, często niedawno założonych, misyjność stała się naturalnym wymiarem, choć same potrzebują jeszcze misjonarzy. Bardzo wielu kapłanów, zakonników i zakonnic ze wszystkich części świata, wielu świeckich, a nawet całe rodziny opuszczają rodzime kraje, własne wspólnoty lokalne i udają się do innych Kościołów, aby dawać świadectwo i głosić imię Chrystusa, w którym ludzkość znajduje zbawienie. Jest to wyraz głębokiej jedności, dzielenia się i miłości między Kościołami, aby każdy człowiek mógł usłyszeć bądź ponownie usłyszeć orędzie, które uzdrawia, i przystąpić do sakramentów, będących źródłem prawdziwego życia.

Wraz z tym wielkim znakiem wiary, która przemienia się w miłość, wspominam – i dziękuję im – Papieskie Dzieła Misyjne, które są narzędziem współpracy w powszechnej misji Kościoła w świecie. Dzięki ich działalności głoszenie Ewangelii staje się także spieszeniem z pomocą bliźniemu, sprawiedliwością względem najuboższych, możliwością oświaty w najbardziej zapadłych wioskach, opieką medyczną w odległych miejscach, uwolnieniem od nędzy, przywracaniem do życia społecznego tych, którzy są zepchnięci na margines społeczeństwa, wspieraniem rozwoju narodów, przezwyciężaniem podziałów etnicznych, poszanowaniem życia w każdej jego fazie.

Drodzy bracia i siostry, modlę się o wylanie Ducha Świętego na dzieło ewangelizacji ad gentes, a w szczególności na tych, którzy ją prowadzą, aby dzięki łasce Bożej bardziej zdecydowanie rozwijała się w dziejach świata. Pragnę się modlić słowami bł. Johna Henry’ego Newmana: «Towarzysz, o Panie, Twoim misjonarzom na ziemiach, które mają ewangelizować, wkładaj w ich usta odpowiednie słowa, uczyń owocnym ich trud».

Niech Maryja Dziewica, Matka Kościoła i Gwiazda Ewangelizacji, towarzyszy wszystkim misjonarzom Ewangelii.

Watykan, 6 stycznia 2012 r., uroczystość Objawienia Pańskiego

Papież Benedykt XVI