Uczestnikami marcowej debaty, którą tradycyjnie poprowadził Jan Pospieszalski, dziennikarz i publicysta, byli: abp Wojciech Polak - prymas Polski, Barbara Fedyszak-Radziejowska - socjolog, doradca prezydenta RP Andrzeja Dudy, związana z Narodową Radą Rozwoju, Krystyna Czuba - profesor nauk teologicznych, medioznawcza i polityk, Grzegorz Górny - dziennikarz i publicysta, a także Dariusz Karłowicz - filozof, publicysta i wykładowca akademicki.

Jak zwykle, rozpoczęła ją Eucharystia w Kaplicy Cudownego Obrazu. Przewodniczył jej abp Wojciech Polak. Koncelebransów zaś powitał o. Mariusz Tabulski, definitor generalny Zakonu Paulinów, który powiedział m.in.: - Chcemy dziękować Panu Bogu za łaskę chrztu św. Chcemy modlić się w intencji realizacji Jasnogórskich Ślubów Narodu.

Prymas Polski w swoim wystąpieniu nawiązał do Liturgii Słowa Niedzieli Palmowej. Mówił m.in. o przesłaniu Wielkiego Tygodnia i jego znaczeniu. - Wielki Tydzień nie jest tylko po to, byśmy pamiętali, co dla nas zrobił Pan Jezus. To tajemnica, w której mamy się zanurzyć - powiedział i podkreślił: - Ta tajemnica jest nam podarowana w sakramencie chrztu św., a sama Niedziela Palmowa to czas doświadczania Bożego Miłosierdzia. Abp Polak, odnosząc się do papieża Franciszka, stwierdził, że „miłosierdzie jest ostatecznym aktem, w którym Pan Bóg wychodzi człowiekowi na spotkanie”. Natomiast sam „krzyż nie jest ozdobą”. - Krzyż jest tajemnicą unicestwienia Boga z miłości. Pełni Bożego Miłosierdzia doświadczyliśmy w osobie Jezusa Chrystusa - stwierdził. Zachęcał również do przeżycia Wielkiego Tygodnia w blasku Bożego Miłosierdzia. Wzywał do czynienia miłosierdzia „jedni wobec drugich”, do „życia w sprawiedliwości, zgodzie i pokoju”, co jest „ważne i trudne w życiu naszego narodu”. Nawiązał też do osoby św. Jana Pawła II i jego nauczania o tym, że „niszczenie podstaw życia społecznego prowadzi do konfrontacji”, a prawdziwa solidarność „to jeden i drugi razem we wspólnocie”. - Walka nie może być mocniejsza od solidarności - zaznaczył, zachęcając do powrotu „pod krzyż Jezusa, w którym Bóg dociera do grzesznika”.

Właściwa dysputa

Wśród przysłuchujących się debacie byli m.in.: o. Arnold Chrapkowski, generał Zakonu Paulinów, o. Marian Waligóra, przeor Jasnej Góry, abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, Lidia Dudkiewicz, redaktor naczelna „Niedzieli”, a także Lidia Burzyńska, posłanka PiS na Sejm RP.

Tym razem przedmiotem dysputy był następujący fragment Jasnogórskich Ślubów Narodu z roku 1956, które ułożył sługa Boży kard. Stefan Wyszyński: „Zwierciadło Sprawiedliwości! Wsłuchując się w odwieczne tęsknoty Narodu, przyrzekamy Ci kroczyć za Słońcem Sprawiedliwości, Chrystusem, Bogiem naszym. Przyrzekamy usilnie pracować nad tym, aby w Ojczyźnie naszej wszystkie dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości, w zgodzie i pokoju, aby wśród nas nie było nienawiści, przemocy i wyzysku. Przyrzekamy dzielić się między sobą ochotnie plonami ziemi i owocami pracy, aby pod wspólnym dachem domostwa naszego nie było głodnych, bezdomnych i płaczących”.

Abp Wojciech Polak w swoich wypowiedziach wskazywał m.in. na ponadczasowe przesłanie tychże ślubów, które akcentowały „umiłowanie dobra wspólnego”. Były one swoistym rachunkiem sumienia przed przeżywaniem milenium Chrztu Polski. Hierarcha nawiązywał też do innych wypowiedzi Prymasa Tysiąclecia. Podkreślał, że kard. Wyszyński był człowiekiem przebaczenia, a w jego czasach „Polskę trzeba było zmieniać nie drogą rewolucji, ale drogą ewangelizacji”. Cytował jego sława, szczególnie te związane z jego zdolnością do wybaczania: „Nie wolno wam nienawidzić, macie błogosławić”. Zaakcentował, że jego poprzednikowi zależało na tym, by drugiego człowieka „obdarzać człowieczeństwem”.

Barbara Fedyszak-Radziejowska m.in. skonstatowała, że śluby zostały „napisane genialnie przez kard. Stefana Wyszyńskiego”, a w tamtych czasach było to wezwanie do miłości. - Nasza tożsamość narodowa to splot wartości narodowych i chrześcijańskich - podkreśliła. Mówiła też m.in. o wspólnocie narodowej i o ideologicznym zderzeniu „dwóch światów w tym fragmencie ślubów”, które były przedmiotem marcowej dysputy. Zaznaczyła także, że śluby „dawały nadzieję” i „tworzyły zestaw wartości”, porządkując relacje między Polakami, którzy poczuli, iż są jednym narodem. Zaapelowała, by - podobnie jak kard. Wyszyński - używać słów, które nas budują. Wspomniała również o fenomenie Solidarności.

Krystyna Czuba w swoich wypowiedziach m.in. zwróciła uwagę, że kard. Wyszyński „był wielkim wizjonerem i mistykiem”. - Prymas był symbolem męża sprawiedliwego - powiedziała. Dodała też: - Obok sprawiedliwości stawiał zawsze miłość, mówiąc, że „sprawiedliwość jest zaślubiona miłości”. Ludzie go słuchali, bo słyszeli siebie, a język prymasa był zawsze taki sam. Wyrażał jego tożsamość. On sam nie wahał się używać twardych słów. Powiedziała również, że „Prymas chciał nas nauczyć sprawiedliwości w prosty sposób, a sprawiedliwość to właściwa relacja do drugiego człowieka”. Jego pouczenia bazowały na „społecznej nauce Kościoła”, a „fenomenu Solidarności nie byłoby bez jego Jasnogórskich Ślubów Narodu”.

Grzegorz Górny m.in. wyakcentował fakt, że podczas milenijnych wydarzeń naród „mógł się policzyć w pełnej liczbie”. Śluby natomiast pokazują „biblijną wizję narodu” jako „formułę pewnego przymierza”. Wskazał też na „wymiar profetyczny słów” Prymasa Tysiąclecia, który pragnął, by „przezwyciężanie nienawiści między Polakami zaczynać od samego siebie”. Jego zdaniem w ślubach jest zawarta „właściwa hierarchia”. - Bóg jest źródłem miłości, a z tego wynika pomoc innym - podkreślił. Nawiązał również do korespondencji kard. Wyszyńskiego ze św. Janem Pawłem II.

Dariusz Karłowicz m.in. powiedział, że kard. Wyszyński „był również w jakimś sensie przywódcą politycznym”. Dla niego bowiem „państwowość była nierozłączna z chrześcijaństwem”. - To są klasyczne terminy filozofii politycznej, a zarazem są kluczowymi terminami teologicznymi - stwierdził w odniesieniu do Jasnogórskich Ślubów Narodu. - One przywracały sens pojęć w czasach totalitaryzmu sowieckiego - dodał. Obowiązkiem zaś Prymasa Tysiąclecia „było przeprowadzenie wspólnoty przez trudne doświadczenia”. Jeśli chodzi natomiast o działalność charytatywną, do której zachęcał Ksiądz Kardynał, to „Prymas wzywa do czegoś więcej, do odkrycia ludzkiej kondycji”.

Kolejne debaty

Debaty odbywać się jeszcze będą przez kolejne 2 miesiące: 17 kwietnia i 1 maja. Organizatorami cyklu debat z ramienia Jasnej Góry są ojcowie: wspomniany o. Mariusz Tabulski i o. Michał Legan, dyrektor Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego. Współorganizatorem zaś Tygodnik Katolicki „Niedziela”, który jest również ich głównym patronem medialnym.

Patronat honorowy nad nimi objęli: Prezydent RP Andrzej Duda, Konferencja Episkopatu Polski, metropolita częstochowski abp Wacław Depo, generał Zakonu Paulinów o. Arnold Chrapkowski oraz Instytut Prymasa Wyszyńskiego. Za ich realizację telewizyjną odpowiada „Niedziela TV”.