Coroczne spotkania Wydziału Duszpasterskiego, na początku każdego nowego roku, są jakby dalekim echem tego pierwszego duszpasterskiego zamyślenia dokonanego w obliczu samego Jezusa. To także swoista parafia, ważna dla pierwszego proboszcza, jakim jest Ksiądz Arcybiskup, dla Jego współpracowników biskupów Adama i Mariana. A oto, co o tej formie realizowania celów duszpasterskich pasterskiej troski sądzi sam Ksiądz Arcybiskup: „Duszpasterstwo zwyczajne, które realizują wszyscy księża, polega na głoszeniu Słowa Bożego, udzielaniu sakramentów, przypominaniu zasad wiary i moralności. W jego zakres wchodzi także systematyczna katecheza. Obok tych powszechnie realizowanych metod duszpasterskiego oddziaływania są też potrzebne punkty podniesienia, zwrócenia uwagi, pogłębienia, poderwania ludzi do pewnych spraw i działań. Dla realizowania tej formy pastoralnych działań powołane są pewne «specjalistyczne» duszpasterstwa. Wszyscy są mężczyznami albo kobietami, ale wśród tych kategorii rodzajowych są i robotnicy i lekarze, nauczyciele, cała gama zawodów. Są też pewne grupy - dzieci, młodzież, małżeństwa, osoby samotne itd. Religijna wizja duszpasterstwa, to troska o pełny rozwój poszczególnego człowieka, czyli nie tylko jego osobista relacja z Bogiem, ale też umiejętność realizowania swojej świętości w grupie, zapalanie się do działań na rzecz przyprowadzenia do Boga innych ludzi. Temu właśnie służą stowarzyszenia czy grupy, które promujemy, żeby ludzie umieli ze sobą rozmawiać, zabrać głos, żeby uczyli się odpowiedzialności za wiarę, pogłębienia wiary i jej przekazywania. Jest to proces ważny i długofalowy. My, jako chrześcijanie, nie zawsze czujemy obowiązek głoszenia Ewangelii, dlatego trzeba rozpalać, podrywać, budzić odpowiedzialność i umiłowanie posługi dzielenia się wiarą i otwierania na drugiego człowieka.
Odpowiedzialnym za poszczególne duszpasterstwa, nazwijmy je specjalistyczne, jest wyznaczony przez biskupa kapłan, który ma za zadanie koordynować i promować działania na powierzonym sobie polu. Przed rozpoczęciem kolejnego roku duszpasterskiego odbywa się spotkanie, na którym zgłasza się propozycje do programu duszpasterskiego. Następnie, w oparciu o te uwagi, powstaje list pasterski, w którym zawarte są szczegółowe zalecenia. Natomiast podczas wiosennego spotkania przedstawiane są sprawozdania z poszczególnych duszpasterstw, relacjonujące realizację tych zaleceń. Dla biskupa to ważne spotkanie. Pozwala lepiej poznać specyfikę tych rozległych pól duszpasterskiej troski, a z drugiej strony odkrywam, które duszpasterstwa funkcjonują dobrze, a które wymagają szczególnej uwagi i troski”.
Sugestie Pasterza diecezji zostały zawarte w liście pasterskim na Adwent. Przypomniał o tym na początku spotkania dyrektor Wydziału Duszpasterskiego ks. dr Waldemar Janiga. On też był animatorem tego spotkania. Oto konkretne wskazania, które miały stać się swoistą busolą ukierunkowania pracy duszpasterstwa ogólnego, ale także poszczególnych duszpasterstw specjalistycznych:
„Aby jednak nie poprzestać na słowach, proszę Księży Proboszczów i ich Współpracowników o konkretne zaprogramowanie inicjatyw, zmierzających do włączenia parafian w zrozumienie zadań roku duszpasterskiego. Dlatego:
1. W każdej parafii jeszcze przed kolędą należy - pod przewodnictwem Księdza Proboszcza odbyć zebranie Rady Parafialnej, której członkowie wypowiedzą się na temat niniejszego listu pasterskiego i omówią sprawy związane z tematem roku duszpasterskiego „Otoczmy troską życie”. Ważne będzie wskazanie, na jakie sprawy powinno się zwrócić uwagę w naszej parafii.
2. Katecheci, przynajmniej podczas jednej katechezy szkolnej, niech omówią temat życia (uwzględniając stosunek do zwierząt i przyrody ożywionej, troskę o życie ludzkie i życie Boże w nas). Katecheci szkół średnich powinni wśród młodzieży podjąć promocję Ruchu Czystych Serc.
3. Akcja Katolicka, Kręgi Rodzin, ruchy i wspólnoty katolickie niech włączą ten temat do swoich tegorocznych programów i modlitw. (Postanowienia należy zaprotokołować, a w połowie przyszłego roku sprawdzić, czy zostały zrealizowane).
4. Każdy z nas powinien też w jakiś sposób dać odpowiedź na apel Kościoła; np. podejmując obronę życia poczętego przez duchową (modlitewną) adopcję dziecka zagrożonego lub przez większą troskę o swoje życie duchowe, np. podejmując lekturę książki temu tematowi poświęconej. Warto też skorzystać z artykułów drukowanych w „Niedzieli”, która podobnie jak nasze diecezjalne radio od 15 lat pełni w archidiecezji swoją misję”.
Zanim rozpoczęła się swoista kwerenda informacji składanych przez poszczególnych duszpasterzy, w sens takich spotkań w wymiarze socjologicznym, pastoralnym wprowadził ks. Mirosław Grendus.
Przytaczam fragment refleksji, która z pewnością ukaże się w całości w naszej Kronice i może stać się materiałem do refleksji na spotkaniach Małych Grup Żywego Kościoła:
„Przy ocenie z perspektywy diecezjalnej istotne jest podkreślenie, że diecezja nie jest tylko sumą parafii, a duszpasterstwo diecezjalne nie jest wyłącznie prostą sumą autonomicznych działań podejmowanych przez poszczególne grupy i struktury… Diecezja jest jednością organiczną - rodzajem organizmu z wieloma członkami - żadna grupa, żadna inicjatywa nie działa tu w pojedynkę, powodzenie jednej inicjatywy jest radością całego «organizmu», a paraliż jednej z grup stanowi problemem i zagrożenie dla wszystkich pozostałych. Np. o powodzeniu najbardziej spektakularnych inicjatyw typu Pielgrzymka Grup Różańcowych czy SMAP - decyduje nie tylko sztab organizacyjny czy struktury kurialne, lecz także Akcja Katolicka, KSM, ministranci, oazy itd. - i duszpasterze ze swoimi współpracownikami ze wszystkich zaangażowanych parafii - choć oficjalnie nie są organizatorami tych inicjatyw. Wzajemnie - w owocach inicjatyw Akcji Katolickiej czy KSM mają też udział modlitwy grup różańcowych. Poza tym nie trudno zauważyć, że mamy do czynienia z tymi samymi ludźmi.
Wniosek z tego, żeby przy podsumowaniu oceniać nie tylko skuteczność własnej grupy, lub służby duszpasterskiej, lecz warto zwracać uwagę także na relacje z innymi, czyli umieć określić, w jakim stopniu udało nam się ubogacać przez nasze działania innych. Daje to okazję do pogłębienia wiary w jedność diecezji, jako sakramentalnego znaku Kościoła - Mistycznego Ciała - organicznej jedności różnorodnych struktur, grup, funkcji - które nawzajem się ubogacają swoimi darami i charyzmatami… To możliwość, a jednocześnie zadanie - obowiązek dzielenia się z innymi naszymi darami, potrzeba współpracy, a nie konkurowania ze sobą”.
W czasie spotkania 30 stycznia tego roku wyrażono nadzieję, że fakt ten zostanie odnotowany w naszej edycji „Niedzieli”. Czynię to chętnie i korzystając z bycia niejako gospodarzem pozwolę sobie na kilka refleksji:
- warto przeanalizować sensowność istnienia niektórych duszpasterstw, zwłaszcza tych nieco „egzotycznych”.
- ukierunkowaniem podsumowania winny być wskazania z owego listu pasterskiego. Uważam, że to są principia, które uchronią nas od gadulstwa i powielania refleksji z działań, które powtarzają się każdego roku;
- zasugerować duszpasterzom, zgodnie z refleksją ks. Mirosława Grendusa przeprowadzenie osobistej refleksji, w jakim stopniu i zakresie nasze doświadczenia poszczególnego roku mogą stać się pomocne dla innych wspólnot;
- w refleksji wprowadzającej wspomniano, że podsumowanie jest także miarą pokory poszczególnych wspólnot. Warto pokusić się o sugestię, aby duszpasterza nauczyli się prosić inne wspólnoty o pomoc w realizowaniu swojej drogi. To może bardzo pomóc w odkrywaniu charyzmatów poszczególnych grup.
- uczyć się zatroskania o pomoc dla duszpasterstw przeżywających kryzys, jak w przypadku tegorocznego spotkania warto zastanowić się nad pewnym uwrażliwieniem księży proboszczów, co do zainteresowania się rekolekcjami dla osób pomagających na plebanii.
- z relacji duszpasterza prawników przebija także nadzieja, że jedynie współdziałanie wielu duszpasterstw, łącznie z zainteresowaniem ze strony księży proboszczów, może ożywić ducha tej grupy społecznej, tak licznej i ważnej. Podobnie zresztą rzecz ma się z duszpasterstwem służby zdrowia.
W rozmowie z Księdzem Arcybiskupem ujawniło się Jego pragnienie, że świeccy generalnie, a członkowie wspólnot i stowarzyszeń będą religijnym katalizatorem aktywności samych duszpasterzy. Myślę, że można to ukierunkować także w stronę oddziaływania na siebie nawzajem, jak to ma miejsce chociażby w Domowym Kościele, czy wspólnotach ludzi z Krucjaty Wyzwolenia Człowieka. Ich determinacja w pozyskiwaniu i odnajdywaniu ludzi, zachęcaniu ich do udziału w misterium zakotwiczenia miłości małżeńskiej w jej źródle, jakim jest Jezus Chrystusa, czy wprost heroiczna walka o uzależnionych, których członkowie KWC chcą doprowadzić do radości wolności, do której wyzwolił nas Jezus Chrystus jest wzruszając a, a powinna być ucząca.

Oprac. ks. Zbigniew Suchy