Agnieszka Dziarmaga

Data uroczystości nie jest przypadkowa. Dzisiaj 8 marca przypada 798. rocznica śmierci bł. Wincentego Kadłubka.

Poświęcenia kaplicy w klasztorze ojców cystersów w Jędrzejowie dokona metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski w asyście biskupa kieleckiego Jana Piotrowskiego, podczas uroczystej Mszy św. o godzinie 18.00.

Trzy lata trwały prace, których koszt to prawie 1,5 mln zł. Inwestycja była możliwa dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wielu indywidualnych ofiarodawców. Dla podkreślania walorów kaplicy oraz efektów zrealizowanych prac, zamontowane zostało nowe oświetlenie.

Mistrz Wincenty

Biskup Kadłubek, a od czasu przybycia do Jędrzejowa także mnich cysterski, był wielkim autorytetem swoich czasów. Do jego grobu w klasztorze pielgrzymowali królowie i książęta, dlatego kościół i klasztor stały się jednym z najważniejszych centrów polskiego życia patriotycznego. Przybywali tam m.in Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk wraz z matką królową Zofią, Władysław IV Waza, Jan Kazimierz. Król Jan III Sobieski zatrzymał się w archiopactwie w drodze pod Wiedeń.

Wincenty Kadłubek urodził się ok. 1150 r. w Karwowie k. Opatowa. Uczył się w katedralnej szkole krakowskiej w Stopnicy, a studia w Paryżu i Bolonii zakończył tytułem magistra. Był kapelanem i doradcą panujących, scholastykiem katedralnej szkoły krakowskiej i kolegiaty w Sandomierzu. W 1208 r. został biskupem krakowskim w czasach burzliwych walk sukcesyjnych.

Był prawdziwym synem ówczesnej Europy, światłym, wykształconym historiografem i kronikarzem, zwolennikiem reform w Kościele polskim i w kraju. Brał udział w Soborze Laterańskim IV i wcielał jego reformy. Admirator św. Bernarda, czciciel św. Floriana i Stanisława Szczepanowskiego, był zarazem człowiekiem wielkiej maryjności.

Jego niespodziewana rezygnacja z biskupstwa, beneficjów i zaszczytów wzbudziła wiele emocji. Kadłubek znał opactwo w Brzeźnicy (Jędrzejowie), gdyż to on dokonał konsekracji kościoła (trzeciej z kolei) w 1210 r. Cystersi byli poruszeni jego decyzją. W miejscowości Sudół powitał go opat Teodoryk wraz z francuskimi współbraćmi. Miejsce to upamiętnia Kopiec Spotkania. Ostatnie lata spędził w opactwie w Jędrzejowie. Tam zmarł 8 marca 1223 r.

Bracia zaczęli szerzyć cześć dla Wincentego tuż po jego śmierci, czego wyrazem stał się wyjątkowy u cystersów osobny pochówek. Został beatyfikowany 18 lutego 1768 r. Jego relikwie znajdują się w ponad 140 kościołach i parafiach, m.in. w Norwegii, Francji, Stanach Zjednoczonych, Włoszech i na Białorusi. Starania o kanonizację zostały wznowione w październiku 2012 r., w związku z przypadającą w 2014 r. 200. rocznicą beatyfikacji.

Wyjątkowość kaplicy

Piękno przywrócono m.in. ołtarzowi głównemu, tabernakulum oraz 300-letniej trumience, w której znajdują się szczątki Błogosławionego. Renowacji poddano XVIII-wieczne cenne freski autorstwa Andrzeja Radwańskiego. Prace objęły również cztery kamienne rzeźby aniołów, XVIII-wieczną kamienną posadzkę i kratę. Podczas prac renowacyjnych natrafiono m.in. na fresk przedstawiający otwarcie grobu autora „Kroniki Polskiej”, która powstawała właśnie w archiopactwie cysterskim.

Odsłonięty podczas prac fresk przedstawia być może moment otwarcia grobu zakonnika, po decyzji w 1632 r. biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego na przeniesienie relikwii. Do komisyjnego otwarcia grobu Kadłubka doszło 26 kwietnia 1633, a 19 sierpnia relikwie przeniesiono ze skarbca do mauzoleum w bocznej nawie kościoła i złożono w marmurowym sarkofagu. Fresk może także przedstawiać zdarzenie z 1764 r., gdy tuż po beatyfikacji przeniesiono relikwie do nowego grobowca.

W ramach prac w kaplicy bł. Wincentego Kadłubka odnawiane były również m.in. krzyż, świeczniki, wieczna lampa. Renowacja obejmowała także kratę oddzielająca nawę kościoła od kaplicy.

Kaplica bł. Wincentego Kadłubka została wzniesiona przez przeora i późniejszego opata Wojciecha Ziemnickiego krótko przed beatyfikacją Wincentego Kadłubka. Ponieważ zapowiedzi o zatwierdzeniu kultu pojawiały się wcześniej, chcąc się do tego wydarzenia przygotować, przeor dobudował od północy kościoła dwie kaplice. Jedna dedykowana została bł. Wincentemu Kadłubkowi. Do tworzenia wystroju kaplicy zaproszono najlepszych artystów, m.in. malarza krakowskiego Andrzeja Radwańskiego. Ten pokrył ściany i sklepienie freskami odnoszącymi się do życia bł. Wincentego Kadłubka.