- Dobro i nadzieja, zło i lęk ludzi naszych czasów, szczególnie doświadczających wojny i gwałtu, bólu i tułaczki, są również dobrem i nadzieją, złem i lękiem wspólnot uniwersyteckich. I nie można znaleźć nic prawdziwie ludzkiego, doświadczanego i poznawanego, co nie odbijałoby się echem troski w ich salach wykładowych - podkreślili organizatorzy Areopagu Uniwersytetów, dodając, że wojna rosyjsko-ukraińska, tak jak wcześniej pandemia COVID-19, zachwiała wiarą społeczeństw Zachodu w stabilność i rozwój.

- Człowiek XXI wieku jest zdumiewająco podobny do swoich przodków z wieku XX, XVI czy V. Wydarzenia wojenne pokazują jak rozwój technologiczny rozmija się z rozwojem moralnym, z wartościami demokracji, tolerancji i kultury życia wspólnego - dodali.

Na KUL podczas pierwszej debaty w nowej edycji głos zabiorą przedstawiciele filozofii, teologii, nauk humanistycznych i nauk o komunikacji. Będą to dr hab. Hieronim Grala (UW), dr hab. Tomasz Żuradzki, prof. UJ, prof. dr hab. Ewa Nowak (UAM), prof. dr hab. Marek Melnyk (UWM) oraz ks. prof. dr hab. Marcin Składanowski (KUL). Spotkanie poświęcone aksjologicznym aspektom konfliktu zbrojnego za wschodnią granicą Polski poprowadzi dr hab. Robert Szwed (KUL). Formuła debaty, która będzie transmitowana online w mediach społecznościowych KUL, przewiduje jej otwarcie przez władze uczelni - poza rektorem KUL ks. prof. Mirosławem Kalinowskim obecni będą rektor UW prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UJ prof. Jacek Popiel, rektor UAM prof. Bogumiła Kaniewska i rektor UWM dr hab. Jerzy Andrzej Przyborowski, prof. UWM - następnie wystąpienia ekspertów i ich dyskusję, a także ustalenie najważniejszych konkluzji.

Podczas kolejnych trzech debat na UJ, UAM i UW eksperci omówią prawne, społeczne i gospodarcze zagadnienia związane z inwazją Rosji na Ukrainę. Na Uniwersytecie Jagiellońskim w spotkaniu pt. "Prawo do przemocy? Prawne aspekty wojny" udział wezmą m.in. politolodzy i badacze zajmujący się bezpieczeństwem, na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w debacie pt. "Uchodźcy. Koegzystencja czy asymilacja. Społeczne aspekty wojny" m.in. socjolodzy i psycholodzy, a na Uniwersytecie Warszawskim w spotkaniu "Zarabiać na przemocy? Gospodarcze aspekty wojny" m.in. eksperci w dziedzinie ekonomii i bankowości.

Pełnomocnicy merytoryczni, którzy opracowali tematykę nowej edycji Areopagu Uniwersytetów, zatytułowaną "Uniwersytet a wojna", to prof. Lucyna Błażejczyk-Majka (UAM), ks. dr hab. Cezary Smuniewski (UW), prof. Leszek Sosnowski (UJ) oraz prof. Jacek Wojtysiak (KUL).

Badacze zwracają uwagę, że wojna w Ukrainie skłania do dwukierunkowej refleksji - kierowanej bądź krytycznie i z odwagą ku przeszłości bądź też z nadzieją i niepokojem ku przyszłości. - "Pomiędzy" tkwi uniwersytet i jako wspólnota wartości, której tradycja przywołuje ideę humanitas i jako instytucja społeczna, poddana naciskom i zmianom żyjącego społeczeństwa. Z aspektem pierwszym łączy się tradycja trudnych pytań, wśród których wybrzmiewa zasadnicze o conditio humana. Jest to pytanie o to, czy dialog między człowiekiem przeszłości a człowiekiem przyszłości jest dialogiem spełnialnych marzeń i traconych szans. Z aspektem drugim łączy się nawyk łatwych odpowiedzi, których udziela umasowione "ja" - zaznaczyli.

- W naszym "dziś" pytania te nie mogą pominąć kwestii bezpieczeństwa, które nigdy nie jest tylko "moje", ale zawsze jest "nasze" - dodali eksperci.

Główną ideą Areopagu Uniwersytetów, któremu patronuje KRASP – Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, jest prowadzenie debaty publicznej o wyzwaniach współczesności w przestrzeni uniwersyteckiej. To inicjatywa środowiska akademickiego czterech uczelni – Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W 2021 r., w pierwszej edycji Areopagu Uniwersytetów, eksperci omawiali zagadnienia dotyczące pandemii COVID-19, w tym systemu wartości, granic etycznych medycyny, relacji społecznych i problemów gospodarczych.

Biogramy uczestników pierwszej debaty:
Dr hab. Hieronim Grala (Uniwersytet Warszawski) - historyk i dyplomata, wykładowca Wydziału „Artes Liberales” UW. Specjalizuje się w historii Rusi i Rosji. Założyciel i wydawca serii „Monumenta historica res gestas Europae Orientalis illustrantia. Fontes XV-XVII saec.”. W latach 2000-2009 dyrektor Instytutów Polskich w Petersburgu i w Moskwie; był również radcą Ambasady Polski w Moskwie.
Dr hab. Tomasz Żuradzki, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński) - filozof z Instytutu Filozofii UJ w Krakowie. Interesuje się metaetyką i etyką praktyczną. Kierownik Interdyscyplinarnego Centrum Etyki UJ (INCET), członek redakcji czasopisma "Diametros", a także kierownik projektu BIOUNCERTAINTY finansowanego przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych.
Prof. dr hab. Ewa Nowak (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza) - kieruje Zakładem Etyki UAM w Poznaniu. Prowadzi badania w dziedzinie etyki i kompetencji moralnych, a także na pograniczu etyki, humanistyki medycznej i technologicznej transformacji życia. Od 2002 r. kontynuuje też badania w zakresie filozofii praktycznej.
Prof. dr hab. Marek Melnyk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) - teolog i religioznawca, zajmuje się m.in. prawosławną antropologią, aksjologią dialogu, historią Kościoła greckokatolickiego, relacjami polsko-ukraińskimi.
Ks. prof. dr hab. Marcin Składanowski (KUL) - teolog, doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o bezpieczeństwie; w badaniach naukowych zajmuje się relacjami państwo-Kościół w dziejach Rusi i Rosji, rosyjskim konserwatyzmem i imperializmem, rosyjskimi ideologiami państwowymi oraz rolą Rosji w globalnym systemie bezpieczeństwa.