- Jeśli jakaś forma Kościoła traci swoją autentyczność, wiarygodność, jasność, przekonywalność i żywotność, to bezwzględnie należy ją przekształcić i zreformować. Reforma jakiejkolwiek formy Kościoła jest konieczna nie tylko dla tego, że zmienia się środowisko, kontekst społeczno-kulturowy, ale dlatego, że treść, której ta forma ma służyć, a zatem ta łaska i życie samego Boga, czy też obecność Chrystusa Zmartwychwstałego ma charakter dynamiczny – mówił ks. prof. Tomas Halik.

W auli Wyższego Seminarium Duchownego zakończył się pierwszy z cyklu Wykładów Mistrzowskich, którego pomysłodawcą jest abp Grzegorz Ryś - metropolita łódzki. Wykłady adresowane są do środowiska naukowego, akademickiego zarówno dla wykładowców, pracowników, uczonych jak i studentów, doktorantów. – Chciałbym, żeby się stworzyła taka przestrzeń spotkania, dla której gruntem będzie wspólne szukanie prawdy – tłumaczy abp Ryś.

Pierwszym Mistrzem prezentującym wykład zatytułowany: Synodalność – nowa reformacja? był ks. prof. Tomas Halik – filozof i teolog, laureat prestiżowych nagród. – Ksiądz profesor Halik to człowiek, który czuje Kościół, czuje ewangelizację w świecie, który jest zsekularyzowany. To jest nasze ogromne szczęście, że razem z księdzem profesorem Tomasem Halikiem rozpoczynamy nasze spotkania, które będą się odbywały co pół roku pod wspólnym tytułem – Wykłady Mistrzów. Dzisiaj mamy Mistrza numer jeden! – mówił abp Ryś podczas wprowadzenia do wykładu.

- W czasach drugiego oświecenia – czyli rewolucji kulturalnej lat 60 - Kościół wydawał się współczesnemu człowiekowi czymś, co moglibyśmy nazwać nazbyt leciwą i niezbyt atrakcyjną Oblubienicą. W Gaudium et spes Kościół zadeklarował gotowość do współtworzenia nowoczesnego społeczeństwa w partnerstwie ze wszystkimi ludźmi dobrej woli. Mimo to w większości dokumentów soborowych, a potem w swojej praktyce w okresie posoborowym skupiał się on przede wszystkim na sobie. Także i dziś swojej refleksji synodalnej skupia się przede wszystkim na reformie instytucjonalnych struktur Kościoła. Owa reforma instytucjonalnych struktur Kościoła jest koniecznym, lecz nie wystarczającym krokiem na drodze synodalnej transformacji Kościoła. Nie może być ani pierwszym ani ostatnim krokiem na tej drodze - zauważył ks. prof. Halik.

Odwołując się św. Augustyna, prelegent zaznaczył, że - Kościół to Ecclesia semper reformanda - czyli Kościół, który wiecznie się odnawia. Reforma, czyli zmiana formy może okazać się naprawdę korzystna i bardzo znacząca, ale tylko pod warunkiem, że pozwala na większe zrozumienie tego, co stanowi treść i znaczenie czyli to, że Kościół jest Sakramentem – czymś, co moglibyśmy nazwać widzialnym znakiem niewidzialnej łaski. Wszystko, co widzialne w Kościele - to jego forma, jego struktury instytucjonalne, jego kult, jego doktryna, a to wszystko jest znakiem, czy symbolem odnoszącym się poza sobą do ukrytego znaczenia. To, co widoczne w Kościele wyraża - reprezentuje i interpretuje – łaska - niewidzialne serce sprawy. Łaska, czyli życie Boga, które jest w pewnym sensie wlane – cielone - w stworzenie, w dusze ludzkie, w historie ludzkie, w działania ludzi, ale także w ludzką kulturę i społeczeństwo. – podkreślił.

- Bóg wchodzi w historię najbardziej radykalnie przez wydarzenie Chrystusa, który obejmuje Osobę, życie i nauczanie, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. Przez Niego, z Nim i w Nim, kulminuje dialog pomiędzy Stwórcą, a stworzeniem. Pomiędzy Bogiem, a ludzkością. Wcielenie, męka i zmartwychwstanie Chrystusa to wydarzenie wyjątkowe, lecz nie dokończone. W mojej książce popołudnie chrześcijaństwa piszę o dramacie wielkanocnym, który trwa w historii Kościoła i w życiu wszystkich wierzących. Chrystus cierpi w ludziach, którzy cierpią. Nawrócenie jednostek oraz odnowienie i reformy Kościoła to resurrectio continua – czyli ciągłe zmartwychwstanie udział w zwycięstwie Jezusa nad śmiercią – dodał prelegent. Ksiądz profesor zauważył, że - jeśli jakaś forma Kościoła traci swoją autentyczność, wiarygodność, jasność, przekonywalność i żywotność, to bezwzględnie należy ją przekształcić i zreformować. Reforma jakiejkolwiek formy Kościoła jest konieczna nie tylko dla tego, że zmienia się środowisko, kontekst społeczno-kulturowy, ale dlatego, że treść, której ta forma ma służyć, a zatem ta łaska i życie samego Boga, czy też obecność Chrystusa Zmartwychwstałego ma charakter dynamiczny – zaznaczył.

- Żadna z form chrześcijaństwa na przestrzeni dziejów nie może zostać uznana za doskonałą, za taką, która w pełni wyczerpuje głębię, bogactwo i dynamizm Bożej obecności w świecie. Tutaj postrzegamy Bożą obecność tylko częściowo. Trochę tak, jak w zwierciadle, jak w układance. Zawsze trzeba otwierać więcej przestrzeni na działanie Ducha Bożego, który na przestrzeni dziejów stopniowo wprowadza nas w eschatologiczną pełnię prawdy. Zawsze należy zachęcać do ciągłego i głębokiego poszukiwania prawdy. Do odważnego przekraczania horyzontów, ale jednocześnie do pokornej świadomości, że żaden krok na tej drodze nie jest krokiem ostatnim – podkreślił.

- Musimy wystawiać się na dynamikę Ducha Bożego - tak w wewnętrznym sanktuarium serca ludzkiego i sumienia, jak również w znakach czasu - w zdarzeniach historycznych, przez które Bóg do nas przemawia. W mojej książce „Popołudnie chrześcijaństwa” sugeruję metodę kayrologię. Kayrologia to fenomenologia i hermeneutyka obecności Boga w świecie - szczególnie w zdarzeniach historycznych zachodzących w kulturze i społeczeństwie. Kayrologia chce uzupełnić i wzbogacić socjologiczną diagnozę naszych czasów o rozeznanie duchowe. Kultura rozeznania duchowego obejmuje rozróżnienie pomiędzy duchem epoki, a znakami czasu. Duch czasu, to język tego świata. Znaki czasu – to język Boga przez wydarzenia tego świata. Uczniowie Jezusa, którzy wg Nowego Testamentu są na świecie, ale nie są ze świata, stają przed dwoma niebezpieczeństwami. Z jednej strony bezkrytycznym podporzadkowaniem się duchowi epoki, a z drugiej ignorowaniem znaków czasu. Zgodność z duchem czasu przejawia się uzależnieniem od opinii publicznej, ideologii, uprzedzeń i stereotypów – zauważył prelegent.

Kończąc wykład, ks. prof. Halik powiedział - rozumienie znaków czasów zakłada wewnętrzną wolność od wolnych ideologii i utopii. Jej podstawowym założeniem jest kontemplacyjne podejście do rzeczywistości. Kontemplacja - to jest taka królewska podróż od powierzchni do głębi. Od ego do samego siebie. Zejściem do wewnętrznego sanktuarium – sumienia. Tam, gdzie możemy wsłuchać się w głos Boga, rozeznać Go w tych wszystkich zewnętrznych i wewnętrznych hałasach. Papież Franciszek słusznie podkreśla że proces rozeznania duchowego, który zakłada przestrzeń dla ciszy, kontemplacji i adoracji jest najważniejszą częścią podróży synodalnej. Kiedy zapytano Chestertona w ankiecie dziennikarskiej: co należy w trybie pilnym zmienić na świecie? Odpowiedział: mnie, szanowni państwo. To nie jest ostateczny cel reformy, ale niewątpliwie jest to konieczny punkt wyjściowy – zakończył.

Wykłady Mistrzowskie odbywać się będą dwa razy w roku jesienią i wiosną, a wśród zapraszanych – jak zapewnia pomysłodawca Wykładów Mistrzowskich – nie będą tylko duchowni, ale uczeni z różnych dziedzin i dyscyplin naukowych. W planach jest zaproszenie prof. Krzysztofa Meissnera oraz prof. Norman Davies. - Chcielibyśmy pokazać że w tym wspólnym szukaniu prawdy, uprawianiu nauki jest też przestrzeń zajmowana przez ludzi głęboko wierzących – dodaje metropolita łódzki.

Wykłady Mistrzowskie będą rejestrowane i udostępniane w mediach społecznościowych Archidiecezji Łódzkiej – na stronie www.archidiecezja.lodz.pl, kanale YouTube Archidiecezja Łódzka oraz na fanpage Facebookowym.