Reklama

Kultura

Lidia Kozubek in memoriam

Z chwilą odejścia prof. Lidii (właściwie: Leokadii) Kozubek kończy się ważna epoka w historii polskiej pianistyki. Artystka należała do tego samego pokolenia wielkich polskich pianistek, co Halina Czerny-Stefańska, Regina Smendzianka, Barbara Hesse-Bukowska i Lidia Grychtołówna

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Studia pianistyczne odbyła w klasie Władysławy Markiewiczówny w PWSM (obecnie Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego) w Katowicach oraz u Jana Ekiera (studia aspiranckie) w PWSM (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina) w Warszawie. Ukończyła też muzykologię pod kierunkiem Zdzisława Jachimeckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Później jako znana w kraju i za granicą pianistka, nie zaniedbywała swojej drugiej pasji – muzykologii. Pianistyczne szlify doskonaliła pod okiem legendarnego Artura Benedettiego Michelangeliego na letnich kursach w Arezzo we Włoszech. O swoim mistrzu napisała: „Tym, którzy przechodzą zwycięsko przez najtrudniejsze próby, którzy udokumentują swą niezłomną wolę wytrwania i umiłowania muzyki nade wszystko, Michelangeli nie skąpi swej wiedzy i doświadczenia, bo mogą oni aspirować do zawodu, w którym cnota cierpliwości i wytrwania ma olbrzymie znaczenie” („Muzyka fortepianowa III”, Prace Specjalne Akademii Muzycznej w Gdańsku nr 18, Gdańsk 1979).

Reklama

Występowała we wszystkich filharmoniach w kraju, w większości krajów europejskich, w Nigerii, Stanach Zjednoczonych, na Kubie, w Australii, Nowej Zelandii, Japonii, na Filipinach, Tajwanie, w Indiach, Chinach i Hongkongu. Koncertowała podczas znanych międzynarodowych festiwali, wśród nich na Międzynarodowym Festiwalu im. Artura Benedettiego Michelangelego we Włoszech, Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku, Festiwalu Muzyki Polskiej w Bydgoszczy, Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach-Zdroju.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dokonała nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia i radiofonii w Austrii, Danii, Francji, Szwajcarii, Rosji, we Włoszech, w Japonii, Australii, Stanach Zjednoczonych oraz w Nigerii. Pozostaną po niej również nagrania płytowe. Utrwalają one wizerunek artystki jako wytrawnej wykonawczyni muzyki polskiej. Zarejestrowała dla Polskich Nagrań solowe dzieła fortepianowe Stanisława Moniuszki (wciąż pozostają one nieomal jedynymi nagraniami jego dzieł), antologie polskiej muzyki romantycznej (m.in. utwory Żywnego, Szymanowskiej, Kurpińskiego, Kamieńskiego, Statkowskiego, Stojowskiego, Paderewskiego), nagrania dzieł Fryderyka Chopina (w tym jedna płyta na historycznym instrumencie Pleyela). Nagrywała również utwory z orkiestrą, wśród nich zapomnianą „Fantazję” A-dur op. 17 Henryka Pachulskiego i „Concertino” Sławomira Czarneckiego. Wykonywała ponadto i nagrywała dzieła światowej literatury fortepianowej, m.in. Liszta, Beethovena, Debussy’ego. Ostatnią płytę nagrała w 2013 r. dla Polskiego Radia Katowice z muzyką fortepianową impresjonistów francuskich.

Reklama

Działalność pedagogiczną rozpoczęła w PWSM w Katowicach jako asystentka, lecz w 1956 r. związała swoje losy z warszawską uczelnią muzyczną. Prowadziła w niej klasę fortepianu, pełniła również funkcję prodziekana Wydziału Instrumentalnego, była kierownikiem Międzywydziałowej Katedry Pedagogiki Instrumentalnej. Wykładała na pianistycznych kursach mistrzowskich w Danii, Austrii, Norwegii, Japonii, Hongkongu, na Tajwanie i Filipinach. Zasiadała w jury ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. w Bułgarii, Japonii i na Tajwanie. O nauczaniu gry fortepianowej pisała: „Talentu nie można nauczyć, bo trzeba się z nim urodzić, ale możemy czuwać nad rozwojem utalentowanych, dopomagać im w znalezieniu własnej drogi” („Muzyka fortepianowa IX”, Prace Specjalne Akademii Muzycznej w Gdańsku nr 49, Gdańsk 1992). Do jej wychowanków należą m.in.: Aleksandra Kowalik-Burdzy, Elżbieta Guzek, Barbara Szczepańska, Franciszek Jasionowski, Ta Lan Phuong, Renata i Maria Dawidziuk. Z uczniami utrzymywała stały kontakt. Jedno z ostatnich spotkań zorganizowanych przez nią miało miejsce w czerwcu 2015 r. Na jednym z portali społecznościowych w pośmiertnym wspomnieniu napisano: „Wspaniałomyślny człowiek o wielkim sercu, a z jeszcze większym wyczuciem i niespotykaną wrażliwością muzyczną. Była dla nas, jej uczniów, osobowością niezwykłą, charyzmatyczną, godną naśladowania”.

Była znana nie tylko jako pianistka, profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina i profesor Musashino Academia Musicae w Tokio, lecz także jako muzykolog. Pozostawiła po sobie studium muzykologiczne o operze „Manru” Ignacego Jana Paderewskiego, wspomnienia o swoim mistrzu – legendarnym włoskim pianiście Arturze Benedettim Michelangelim, pracę o interpretacji dzieł Fryderyka Chopina. Była też tłumaczką (wraz z prof. Ireną Protasewicz) „Przewodnika interpretacji pianistycznej” Siglind Bruhn. O operze Paderewskiego napisała w swojej rozprawie m.in.: „Cokolwiek byśmy o niej z perspektywy czasu powiedzieli, trzeba podkreślić jej niepospolite piękno, siłę oddziaływania na słuchacza i wspaniały zmysł dramaturgiczny”.

Wygłaszała referaty na międzynarodowych konferencjach naukowych w wielu krajach, publikowała w czasopismach muzycznych, a także w zeszytach naukowych, m.in. w cyklu „Muzyka fortepianowa” gdańskiej Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki.

Lidia Kozubek prowadziła ponadto działalność organizatorską i społeczną. Była m.in. przewodniczącą Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków, członkiem Zarządu Towarzystwa im. Fryderyka Chopina oraz Zarządu Polskiej Akademii Chopinowskiej.

Reklama

Pianistkę uhonorowano licznymi nagrodami i odznaczeniami. Wśród nich znajdujemy Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”, Złotą Odznakę SPAM, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyż Kawalerski Polonia Restituta. Była Damą Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie.

Powstała o niej monografia, której autorką jest Ta Lan Phuong („Profesor Lidia Kozubek jaką znam”, Katowice 2012). Biogramy artystki znajdują się w licznych encyklopediach i słownikach, w tym m.in. w „Encyklopedii muzycznej PWM” pod redakcją Elżbiety Dziębowskiej, „Słowniku pianistów polskich” Stanisława Dybowskiego, „Leksykonie polskich muzyków pedagogów” pod red. Katarzyny Janczewskiej-Sołomko.

Była aktywna artystyczne i pedagogicznie niemal do końca życia. Odeszła 10 października 2015 r. w tle przesłuchań II etapu XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, którego poprzedniej edycji w 2010 r. była telewizyjnym i radiowym komentatorem. Pozostanie w pamięci jako obrończyni klasycznego stylu wykonywania muzyki Chopina. Nie pochwalała młodzieńczych eksperymentów – uważała je za nieodpowiedzialne, ceniła takt i umiar. Nie bała się formułować swoich krytycznych uwag np. w odniesieniu do laureatki pierwszej nagrody konkursu w 2010 r. Konkurs miała komentować również w tym roku.

Wielokrotnie gościła również na antenach Radia Maryja i TV Trwam, by dzielić się z odbiorcami nie tylko refleksjami o muzyce, lecz także tymi dotyczącymi spraw wiary i patriotyzmu.

Msza św. żałobna za śp. prof. Lidię Kozubek odprawiona została 16 października 2015 r. w sanktuarium pw. św. Andrzeja Boboli w Warszawie, zaś ceremonia pogrzebowa miała miejsce dzień później w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja w Mikołowie – Borowej Wsi.

* * *

Mój zawód muzyka – pianistki, pedagoga i muzykologa traktuję jako misję, która ma objawiać piękno i uszlachetniać psychiki słuchaczy, dlatego stronię od wszelkich ekstrawagancji w wykonywaniu muzyki oraz zbytniego indywidualizmu, nieopanowanego „wyżywania się”, rzekomego temperamentu. Powinniśmy raczej odsłaniać, przybliżać wewnętrzne treści, uczucia zawarte w kompozycjach, a nie zastępować je własnymi wyobrażeniami i pomysłami interpretacyjnymi. Przecież gramy nie własne utwory, dlatego powinniśmy być wiernymi odtwórcami przekazów dzieła, które nam twórcy z całym zaufaniem powierzają. Tak też uważał wielki pianista A. B. Michelangeli, który mówił, że „mamy być wykonawcą granego utworu i jego przekaz głęboko studiować”, co też starałam się czynić w mojej pracy – na cześć i chwałę Boga i dla pożytku bliźnich.
Lidia Kozubek

2015-10-21 08:50

Oceń: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Śpiew ku nadziei. Schola Cantantes Mariae pielgrzymuje do Rzymu

2025-11-21 17:59

[ TEMATY ]

muzyka

Watykan

Ewangelia

ks. Marek Weresa /@Vatican Media

Schola Gregoriańska Cantantes Mariae

Schola Gregoriańska Cantantes Mariae

Liturgia, piękno i nadzieja – to trzy słowa, które najczęściej padały w rozmowie z członkami Scholi Gregoriańskiej Cantantes Mariae. Zespół prowadzony przez s. Benignę Tkocz AM nie tylko śpiewa, ale niesie przesłanie wiary i pokoju – również podczas jubileuszowej pielgrzymki do Rzymu.

Schola „Cantantes Mariae” działa przy Studium Organistowskim Archidiecezji Katowickiej i gromadzi osoby pasjonujące się śpiewem liturgicznym. Jej dyrygentka, s. Benigna Tkocz AM podkreśla, że ta działalność nie jest zwykłym hobby, lecz głębokim duchowym doświadczeniem. „Powiem za Benedyktem XVI: muzyka liturgiczna jest głoszeniem Ewangelii - mówi s. Benigna i dodaje - Dla wierzących to kerygmat. Dla wrażliwych na piękno może być drogą do Boga”.
CZYTAJ DALEJ

Czego uczy mnie dzisiejszy opis ukrzyżowanego Chrystusa?

2025-11-20 08:00

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Vatican Media

Ostatnia niedziela roku liturgicznego, nazywana Niedzielą Chrystusa Króla, opisuje scenę ukrzyżowania Jezusa. To musi dziwić. Nie widzimy Chrystusa królującego w chwale, potężnego, wszechmogącego, Sędziego żywych i umarłych, ale ukrzyżowanego.

Gdy ukrzyżowano Jezusa, lud stał i patrzył. A członkowie Sanhedrynu szydzili: «Innych wybawiał, niechże teraz siebie wybawi, jeśli jest Mesjaszem, Bożym Wybrańcem». Szydzili z Niego i żołnierze; podchodzili do Niego i podawali Mu ocet, mówiąc: «Jeśli Ty jesteś Królem żydowskim, wybaw sam siebie». Był także nad Nim napis w języku greckim, łacińskim i hebrajskim: «To jest Król żydowski». Jeden ze złoczyńców, których tam powieszono, urągał Mu: «Czyż Ty nie jesteś Mesjaszem? Wybaw więc siebie i nas». Lecz drugi, karcąc go, rzekł: «Ty nawet Boga się nie boisz, chociaż tę samą karę ponosisz? My przecież – sprawiedliwie, odbieramy bowiem słuszną karę za nasze uczynki, ale On nic złego nie uczynił». I dodał: «Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa». Jezus mu odpowiedział: «Zaprawdę, powiadam ci: Dziś będziesz ze Mną w raju».
CZYTAJ DALEJ

Dziś 40. Światowy Dzień Młodzieży. Leon XIV o przyjaźni z Jezusem

2025-11-23 08:06

[ TEMATY ]

orędzie

Papież Leon XIV

40. Światowy Dzień Młodzieży

przyjaźń z Jezusem

Vatican Media

Światowy Dzień Młodzieży

Światowy Dzień Młodzieży

Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata, obchodzona w tym roku 23 listopada, związana jest z obchodami 40. Światowego Dnia Młodzieży. „Świadectwo chrześcijańskie rodzi się z przyjaźni z Panem, ukrzyżowanym i zmartwychwstałym dla zbawienia wszystkich” - napisał Papież Leon XIV w swoim orędziu, które wystosował 7 października br. Zachęcił w nim młodych, aby stawali się misjonarzami i budowniczymi pokoju w świecie i wśród rówieśników.

Temat 40. ŚDM zaczerpnięty jest z Ewangelii wg św. Jana: „Wy też świadczycie, bo jesteście ze Mną” (J 15, 27). Ojciec Święty przypomniał w swoim orędziu o sierpniowych obchodach Jubileuszu Młodych. Zachęcił, by jubileuszowe spotkanie
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję