Recital odbywał się 8 sierpnia w ramach polsko-niemieckich spotkań muzycznych na szlaku niejakiego… Gustava Heinze. Głównym organizatorem cyklu koncertów jest Fundacja Natura Polska. Mało kto wie, że na przełomie XIX i XX wieku Żary wśród rzemieślników miały budowniczego organów, czyli organmistrza.

Dawniej

Friedrich Ernst Gustav Hainze, bo o nim mowa, urodził się w Benau (w dzisiejszym Bieniowie) 9 października 1874 r., we wschodniej części Dolnych Łużyc, jako syn gospodyni Gottlieb Ernst Heinze i Johanna Auguste Caroline. Były to tereny ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego. Aby nauczyć się rzemiosła, Gustav wyjechał z rodzinnych stron i udał się do Neuzelle. Tam w latach 1889-92 uczył się zawodu organmistrza u Roberta Uibe. Kolejne doświadczenia zdobywał pracując dla Hermanna Stillera we Wrocławiu. Następny etap jego nauki zawodu to praca u najważniejszych ówczesnych budowniczych organów środkowo- i wschodnioniemieckich – u Friedricha Ladegasta w Wiessenfels i Wilhelma Sauera we Frankfurcie nad Odrą. Po odbyciu służby wojskowej przybył i został zatrudniony w warsztacie organmistrzowskim Schlag & Söhne w Schwiednitz na Śląsku. Tam poznał i w 1901 r. poślubił Marię Idę Hedwig Kayser. Powrócił do Żar. W 1904 r. założył Gustav Heinze Orgelbau – Anstalt Sorau N.-L. Miał również warsztaty w Wiessenfels i w Kolbergu (dzisiejszym Kołobrzegu). Tymi warsztatami kierowali synowie Gustava, którzy również byli organmistrzami. Warsztat na terenie Niemiec działa do dnia dzisiejszego. Gustav Heinze zbudował lub przebudował ok. 230 organów na terenie Śląska, Nowej Marchii, Dolnych Łużyc i Turyngii. W tym czasie mocno konkurował ze znaną ówcześnie firmą organmistrzowską Schlag & Söhne. Był to czas, gdy Gustav Heinze zatrudniał w warsztacie nawet 30 pracowników. Jednak okres prosperity został przerwany. W 1939 r. swój warsztat musiał oddać na rzecz firmy zbrojeniowej Focke-Wulf. W 1945 r. rodzina Heinze wyjechała z Żar. Gustav osiadł w Rudolstadt w Turyngii i zmarł 1949 r.

Dziś

W naszym mieście znajdują się dwa instrumenty tego organmistrza. Pierwszy z nich został zbudowany w 1910 r. jako op. 32 (dzieło) i znajduje się w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego (dawniej kościół garnizonowy, obecnie rektoralny). Drugi instrument znajduje się w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Został zbudowany w 1918 r. jako op. 82. W niedalekim Lubsku, w parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny znajdują się organy pochodzące z 1912 r. op. 52, a w Sulechowie w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego – 1922 r., op. 100. Jest to największy czynny, romantyczny instrument na terenie naszej diecezji.

Zwiedzając kościoły, nie tylko na terenie naszej diecezji, warto szukać informacji na temat znajdujących się w danej świątyni organów. I poznawać ich budowniczych. A na koncertach lub podczas nabożeństw wsłuchiwać się w piękno i różnorodność głosów, którymi dysponuje dany instrument. Bo każdy jest inny, niepowtarzalny, jedyny w swoim rodzaju.

Na kolejne koncerty z cyklu zapraszamy 29 sierpnia, godz.14 – koncert pt.: Organy mistrza w kościele Wniebowzięcia NMP w Żarach, godz.16. Koncert połączony z wykładem popularno-naukowym o G. Heinze pt.: Gustav Heinze – organmistrz z Bieniowa – kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Bieniowie i o godz. 18.30 kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Sulechowie.