Zakończył się Rok św. Józefa. W całym Kościele podkreślano rolę ojca w życiu rodziny i społeczeństwa. Pierwsze spotkanie organizacyjne klubu będzie miało miejsce w sokołowskiej konkatedrze 20 lutego po Mszy św. o godz. 16.

Odpowiedzialne ojcostwo

Jedną z głównych funkcji ojcowskich jest świadomy, twórczy i odpowiedzialny udział ojców w wychowaniu własnych synów i nadaniu im prawdziwego znamienia mężczyzny. Dziecko poszukuje nie tylko miłości matki, ale również otwartej, życzliwej i dającej bezpieczeństwo miłości ojca. Kiedy nie ma ono życzliwych i pogodnych relacji z własnym ojcem, przeżywa „głód ojca”. I chociaż miłość ojcowska jest inna od miłości matki, bywa ona dla dziecka nie mniejszym źródłem radości i szczęścia.

Ojcostwo rozpoczyna się od odpowiedzialnego traktowania własnej płodności i decyzji przyjęcia pierwszego dziecka. Chociaż decyzja przekazywania życia zależy od obojga rodziców, to jednak szczególna odpowiedzialność ciąży na ojcu, który świadomy faktu, że jest zawsze płodny, musi bardzo roztropnie podchodzić do spraw związanych z przekazywaniem życia. Mężczyzna dowiaduje się o swoim ojcostwie z ust kobiety. Pierwsza jego reakcja na tę wiadomość jest szczególnie ważna; jest m.in. wyrazem jego przygotowania do ojcostwa, a tym samym określa stan jego dojrzałości. Prawidłową odpowiedzią mężczyzny jest pełna akceptacja poczętego dziecka oraz przyjęcie faktu, że żona będzie matką. W rodzinie chrześcijańskiej świadomość ojcostwa u mężczyzny ubogacona jest ponadto przeświadczeniem płynącym z wiary, że dziecko jest błogosławionym owocem współdziałania małżonków z Bogiem i stanowi Boży dar. Akceptacja nowego życia pociąga za sobą zapewnienie dziecku prawa do życia i, co za tym idzie, prawa stosownej nad nim opieki.

Wychowanie do ojcostwa powinno odbywać się w powiązaniu z relacjami z matką oraz zakłada ukazywanie właściwych ról męsko-ojcowskich. Mężczyzna-ojciec jest wezwany z dnia na dzień ukazywać swoim synom, co to znaczy dawanie życia przez wychowanie i świadectwo. Zdaniem abp. Kazimierza Majdańskiego jest to długie dzieło, które rozpoczyna się od dania życia ciału i zmierza do „obudzenia inteligencji, serca i sumienia”. Ojcostwo zobowiązuje ojca, by dziecku, któremu przekazał życie, nieść pomoc, opiekować się nim, uczyć modlitwy, towarzyszyć na drodze rozwoju aż ku pełnej dojrzałości, zawsze z poszanowaniem jego godności. Tylko ojciec, który jest w bliskiej relacji ze swym dzieckiem już od okresu prenatalnego, jest w stanie znać jego upodobania, także te pozawerbalne. Ponadto bliskość ta prowadzi do poznania niejako intuicyjnego, mechanizmów myślowych dziecka, by w odpowiednim czasie, przekazać mu także wszelką potrzebną wiedzę.

Zadania płynące z ojcostwa

Znaczącą rolą ojca wobec swoich dzieci jest pomoc w odkrywaniu świata poza domem rodzinnym. Uczy, jak dzieci mają orientować się w różnych układach międzyludzkich, w prawach, obowiązkach i normach regulujących ludzkie życie. W życiu rodzinnym ojciec reprezentuje czynnik wymagań, dyscypliny, nakazów i zakazów. Dlatego żąda on od dzieci odpowiedzialności, obowiązkowości i sumienności. Dobry ojciec uczy także własne potomstwo panowania nad sobą oraz kontrolowania swoich odruchów i reakcji. To oddziaływanie ojca prowadzi do ukształtowania się w młodym człowieku takich cech, jak: poczucie odpowiedzialności i obowiązkowości, odwagi, wytrwałości i cierpliwości. Są to cechy, które posiadają duże znaczenie we współżyciu z drugim człowiekiem, a w sposób szczególny są ważne w związku małżeńskim. „Mężczyzna-ojciec jest wzorem dla swojego syna, jak ma kształtować się jego życie, jak należy odnosić się do kobiet, dalszej i bliższej rodziny, rodziców, kolegów czy innych autorytetów”.

Pierwszy autorytet dziecka

Ojciec powinien być dojrzałym, aby dojrzale wychowywać. U młodych mężczyzn, dorastających do odpowiedzialnego ojcostwa, narasta pragnienie do przekazywania życia i posiadania dzieci. Częścią tego naturalnego pragnienia jest przekazywanie przyszłym pokoleniom żywych tradycji. Żeby to skutecznie zrealizować, ojciec musi stać się dla dziecka autorytetem. O autorytecie ojca decyduje postawa moralna, opiekuńczość, cierpliwość i odpowiedzialność za sprawy rodziny. Autorytet zależy nie tyle od pozycji społecznej czy też stanu posiadania, ile od osobistych starań ojca oraz jego relacji z żoną. Budowanie wzorca ojcostwa i autorytetu domaga się koniecznego warunku, jakim jest obecność ojca w rodzinie i w procesie wychowawczym. Natomiast jego nieobecność we wczesnym dzieciństwie dzieci, powodowana ciągłym brakiem czasu, rzutuje zwykle negatywnie na ich rozwój emocjonalny, intelektualny, a niekiedy także na rozwój fizyczny.

Wychowanie dotyczące spraw materialnych

W proces wychowania do odpowiedzialnego rodzicielstwa wpisuje się również kształtowanie u dzieci postaw postrzegania świata zewnętrznego, podejścia do pracy i dóbr materialnych. Jan Paweł II podkreślał, że dzieci powinny wzrastać we „właściwej wolności wobec dóbr materialnych, przyjmując prosty i surowy styl życia w głębokim przekonaniu, że więcej wart jest człowiek z racji tego, czym jest, niż ze względu na to, co posiada” (FC 37). W kontekście przygotowania do zawarcia małżeństwa i podjęcia ról rodzicielskich jest to istotny wymiar wychowawczy. Zadaniem rodziny jest ukształtowanie u wychowanków szacunku do pracy, wdzięczności za owoce pracy innych oraz zbudowanie postawy pracowitości. Praca ludzka, która jest koniecznością, posiada aspekt wychowawczy i jest doskonaleniem człowieka. Przez nią człowiek urzeczywistnia siebie i jeszcze bardziej staje się człowiekiem (LE 9).

Papież wielokrotnie nauczał, że rodzina znajduje w pracy pomoc do swego rozwoju i jedności. Praca należy do kręgu tych rzeczy, które człowiek kocha i dla których żyje, to znaczy należy do kręgu miłości. Dlatego nie powinna rozdzielać rodziny, lecz ją łączyć i pomagać w tym, aby się umacniała w rozwoju. Papież apelował, aby „z powodu pracy rodzina nigdy nie stała się miejscem powierzchownych spotkań istot ludzkich lub hotelem, gdzie się tylko spożywa posiłki i odpoczywa”.

Święty Józef – prawdziwy ojciec

W opinii Stefana Kunowskiego św. Józef jest nie tylko ideałem indywidualnej doskonałości chrześcijańskiej, ale jest przede wszystkim wzorem dla ojców, wskazując drogę uświęcenia się w rodzinie przez pracę dla niej i dla innych. Ewangelie jasno ukazują, na czym polegały ojcowskie obowiązki Józefa wobec Jezusa. „Wzrastanie Jezusa w mądrości, w latach i w łasce” (Łk 2, 52) dokonywało się w środowisku Świętej Rodziny, pod opieką Józefa, na którym spoczywało wzniosłe zadanie «wychowania», czyli żywienia i odziewania Jezusa, nauczenia Go prawa i zawodu, zgodnie z powinnościami przypadającymi ojcu”.