W Proboszczowie nie liczy się czasu

Bajka? Ależ skąd! Proboszczowo istnieje naprawdę.

– Znajdujemy się w miejscu, w którym jest jedna z największych kolekcji miniatur kolejowych w rękach prywatnych w Polsce. Obejmuje kilka epok modelarskich – opowiada ks. Janusz Grygier, oprowadzając mnie po piętrowym, klimatycznym budynku wkomponowanym w leśny krajobraz podwyszkowskiej Mostówki. To tu, w parafii Miłosierdzia Bożego, ten pasjonat i kolekcjoner pełni posługę proboszcza, a także doskonale się bawi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podarunek na całe życie

Jego fascynacja koleją sięga emocjonalnymi korzeniami lat dziecięcych. Wtedy to dostał w prezencie bożonarodzeniowym mały zestaw kolejki na baterie. Doskonale pamięta, że była to lokomotywa z dwoma wagonami. Kiedy domowy, okrągły stół pustoszał po posiłku, można było rozłożyć na nim tory i rozpocząć zabawę. Tak beztrosko upływały wolne godziny małego Januszka.

Przełom lat ’60 i ’70 XX wieku to czas, w którym kolejowe miniatury różnych firm były dostępne w warszawskiej Centralnej Składnicy Harcerskiej. Jej ogromna witryna z realistyczną makietą przyciągała nie tylko dzieci, które z zapartym tchem czekały aż maleńki pociąg ruszy i przemknie drobiazgowo odwzorowanym szlakiem. W niejednym obserwatorze rodziła się wtedy chęć podjęcia tego nietaniego hobby, wymagającego cierpliwości i talentów manualnych. Tam swoje pierwsze modele nabywał również młodziutki Janusz.

Reklama

Już wtedy zaczynał przerabiać pewne elementy, a niektóre wykonywał samodzielnie. I jak to z kolekcjonerską pasją bywa, nie tylko inspiruje ona do pogłębiania tematycznej wiedzy i poszerzania zbiorów, ale też stawia wciąż nowe, ambitne wyzwania. Jednym z nich było samodzielne wykonanie makiety kolejowej.

– Najstarsza, która się u mnie zachowała, pochodzi chyba z 1974 r. – wspomina dzisiejszy proboszcz. Mimo uszkodzeń spowodowanych upływem lat, stanowi miłą pamiątkę dla jej twórcy.

Młody pasjonat środki na swoje hobby zdobywał podejmując przeróżne prace. – Zanim poszedłem do seminarium, miałem bardzo dobry zawód. Z wykształcenia świeckiego jestem elektromechanikiem – wyjaśnia. – Nie było więc problemu z odkładaniem funduszy na tego typu zabawę.

Alternatywne światy

Płaskie witryny zawieszone na ścianach oszałamiają swoją zawartością, choć prawdziwie bajkowy świat miniatur możemy podziwiać „na pięterku”. Epoka pierwsza kolekcji Janusza Grygiela datuje się od momentu wynalezienia kolei do 1925 r. Druga epoka – od 1925 r. do 1944 r. Z trzeciej, czwartej i piątej epoki znajdziemy już mniej rzeczy. Niewiele eksponatów pochodzi ze współczesności, bowiem ks. Janusz najcieplejszym uczuciem darzy kolej epoki pierwszej. W jego ekspozycji liczną reprezentację stanowią modele kolei bawarskiej, pruskiej, saksońskiej czy z Wirtembergii. Są to miniatury parowozów, lokomotyw i wagonów, które współcześnie z trudem znajdziemy nawet w muzeach.

– Te pojazdy są widowiskowe i dostojne, ponieważ parowóz w przeciwieństwie do elektrowozu ma duszę – zauważa poważnie ks. Janusz.

Reklama

Na „pięterko” wchodzi się po wąskich schodach. Pomieszczenie nie jest duże, przypomina zaadaptowany strych. Znajdziemy tu wesołe miasteczko, stary dworzec, owce z pasterzem na hali, czy jeziorko z kąpiącymi się ludźmi i strzegącym ich Jezusem w przydrożnej kapliczce.

Równolegle z miniaturami rozwija się w Mostówce poboczna kolekcja przedmiotów związanych z koleją, na ogół polską. Część rzeczy to dary znajomych i przyjaciół, część ks. Janusz zdobywa samodzielnie. Proboszcz od kilku lat przetapia również stare paschały, dając im drugie życie w postaci świec z form silikonowych.

Nie liczy godzin poświęconych na wykonanie swoich prac. Tym bardziej, że wiele z nich niejednokrotnie udoskonala. – Młodzi pytają mnie czasem: „Proszę księdza, a ile to kosztuje?” Odpowiadam: „Niewiele. Jakieś tysiąc godzin pracy”.

Dla modelarza przelicznik finansowy jest kwestią drugorzędną.

Bogacz w skali 1: 87

Wszystkie przedmioty zostały skatalogowane, nie ma więc mowy o jakimkolwiek nieporządku.

– Są katalogi magazynowe i wystawiennicze, zatem całość jest utrzymana jak w prawdziwym muzeum – zauważa pogodnie i z nutką dumy. – Jestem w stanie w ciągu 5 minut od wzięcia danego modelu do ręki, znaleźć do niego pudełko fabryczne. Samo katalogowanie stanowi olbrzymią pracę – dodaje.

Kolekcja ks. Janusza nie ma swojego odpowiednika internetowego, nie istnieje też żadna strona wirtualna. – Nie mam czasu na tego typu rzeczy – stwierdza kolekcjoner.

Reklama

Od kilkunastu lat buduje też małe satyry kolejowe. One również są skatalogowane z tego względu, że ich autor wypożycza je do muzeów i na potrzeby różnych ekspozycji. Satyryczne scenki odnoszą się do wydarzeń związanych z koleją i politycznym kontekstem. Chyba najbardziej bawią podupadłe stacyjki pod reklamowym hasłem: „PKP Intercity – Kolej dużych inwestycji”.

Ci, którzy nie dadzą rady osobiście wybrać się do Mostówki, mogą zapoznać się z częścią prac pasjonata, wpisując w wyszukiwarkę hasło: „Ks. Janusz Grygier satyry”.

– Ewentualnie można wpisać jeszcze „Najbogatszy ksiądz w Polsce”. – dodaje ze śmiechem. – Bo faktycznie mając kilka stacji, wesołe miasteczko, będąc właścicielem wielu posiadłości, mogę być uznany za najbogatszego. Nie szkodzi, że to wszystko jest w skali 1: 87. Ważne, co można przeczytać najpierw w nagłówku – żartuje.

Makieta wielkości kawalerki

Każdy profesjonalny kolekcjoner wie, że dużo rzeczy wydawanych jest w seriach limitowanych. Nie inaczej wyglądają realia miniatur kolejowych. Czasem są to przedmioty produkowane w liczbie 200 sztuk na cały świat i jak nietrudno zgadnąć, ich zdobycie wymaga doświadczenia i determinacji. Ks. Janusz przyznaje, że funkcjonując tyle lat na rynku, nie ma problemów z pozyskaniem interesujących go pozycji.

– Moim aktualnym marzeniem jest wykończenie tych makiet, które wciąż z braku czasu leżą rozgrzebane. Jest tego bardzo dużo. Obecnie dysponuję taką makietą, którą jestem w stanie rozłożyć tylko w sali gimnastycznej. Do tego muszę mieć podłoże wielkości 12 na 24 metry. Do obsługi tej makiety potrzeba około 20 osób – ocenia proboszcz.

Monumentalną pracę rozkładają raz w roku w jednej ze szkół. Ostatnią prezentację miała w listopadzie ubiegłego roku.

– Być może i w tym roku pokażemy ją w listopadzie, ale jest to ogromne przedsięwzięcie – zaznacza jej twórca.

W tak zwanej „starej liturgii”, przed Soborem Watykańskim II, kapłan sprawujący Eucharystię wraz z wiernymi, po zakończeniu celebracji odmawiał modlitwę do Matki Bożej i św. Michała Archanioła. Słowa tej ostatniej ułożył papież Leon XIII, a wiązało się to z pewną niezwykłą wizją, w której sam uczestniczył. Opisana ona została w krótkich słowach przez przegląd Ephemerides Liturgicae z 1955 r. (str. 58-59). O. Domenico Pechenino pisze: „Pewnego poranka (13 października 1884 r.) wielki papież Leon XIII zakończył Mszę św. i uczestniczył w innej, odprawiając dziękczynienie, jak to zawsze miał zwyczaj czynić. W pewnej chwili zauważono, że energicznie podniósł głowę, a następnie utkwił swój wzrok w czymś, co się unosiło nad głową kapłana odprawiającego Mszę św. Wpatrywał się niewzruszenie, bez mrugnięcia okiem, ale z uczuciem przerażenia i zdziwienia, mieniąc się na twarzy. Coś dziwnego, coś nadzwyczajnego działo się z nim. Wreszcie, jakby przychodząc do siebie, dał lekkim, ale energicznym uderzeniem dłoni znak, wstał i udał się do swego prywatnego gabinetu. Na pytanie zadane przyciszonym głosem: «Czy Ojciec święty nie czuje się dobrze? Może czegoś potrzebuje?» - odpowiedział: «Nic, nic». Po upływie pół godziny kazał przywołać Sekretarza Kongregacji Rytów, dał zapisany arkusz papieru, polecił wydrukować go i rozesłać do wszystkich w świecie biskupów, ordynariuszy diecezji”. (Cytat za Amorth G. Wyznania egzorcysty, Częstochowa 1997, s. 36). Tekst zawierał modlitwę do św. Michała Archanioła, która brzmi: „Święty Michale Archaniele, wspomagaj nas w walce, a przeciw niegodziwościom Złego Ducha bądź naszą obroną. Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy. A Ty, wodzu niebieskich zastępów, Szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, mocą Bożą strąć do piekła. Amen”. Gdy go zapytano, co się zdarzyło w czasie dziękczynienia po Mszy św., Papież odrzekł, że w chwili, gdy zamierzał zakończyć modlitwę, usłyszał dwa głosy: jeden łagodny, drugi szorstki i twardy. I usłyszał taką oto rozmowę: Szorstki głos Szatana: „Mogę zniszczyć Twój Kościół!” Łagodny głos: „Możesz? Uczyń więc to”. Szatan: „Do tego potrzeba mi więcej czasu i władzy”. Pan: „Ile czasu? Ile władzy?” Szatan: „Od 75 do 100 lat i większą władzę nad tymi, którzy mi służą”. Pan: „Masz czas, będziesz miał władzę. Rób z tym, co zechcesz”. (Cytat za Szatan w życiu Ojca Pio, Tarsicio z Cevinara, Łódź 2003, s. 8). Kościół jest świadomy, że walka duchowa dobra ze złem toczy się nieprzerwanie od chwili upadku pierwszego człowieka, choć przybiera różne formy na przestrzeni wieków. Dziś także chrześcijanin nie jest wolny od ataków Złego, który chce go oderwać od Chrystusa i zwieść ku potępieniu. Święty Ignacy z Loyoli wyróżnia dwa obozy: jeden „Pod sztandarami Chrystusa”, drugi „Pod sztandarami Szatana”. Każdy człowiek, musi opowiedzieć się po którejś ze stron. Wielu jednak poddając się wpływom agnostycyzmu czy obojętności religijnej, odsuwa od siebie ową decyzję, sądząc, że w życiu i po śmierci „jakoś to będzie”. Ewangelia nie dopuszcza postawy „rozdwojonego serca”. Można służyć albo Bogu albo Szatanowi. Czy jednak ludzie uznają fakt istnienia osobowego zła - Szatana? Kongregacja Nauki i Wiary wydała dokument opublikowany w L’Osservatore Romano (26 czerwca1975 r.) - Wiara chrześcijańska i demonologia, w którym min. stwierdza, że określenia „Szatana i Diabła” nie są „tylko personifikacjami mitycznymi i funkcyjnymi, których znaczenie ograniczałoby się jedynie do podkreślenia w dramatyczny sposób wpływu zła i grzechu na ludzkość. (…)”. Tego rodzaju poglądy, rozpowszechniane przez niektóre czasopisma i inne ośrodki propagandy mającej na celu kreowanie stylu życia tak, jakby Boga nie było i Szatan nic nie mógł zmącić i zniszczyć, muszą wywoływać zamęt w sercach i umysłach ludzkich. Jezus mówił o istnieniu upadłego anioła, nazywanego przeciwnikiem ludzi (por. 1P 5, 8), zabójcą od początku (por. Ap 12, 9. 17). Jest kłamcą i ojcem kłamstwa (por. J 8, 44); przybiera postać anioła światłości (por. 2 Kor 11, 14). Jest także nazywany „władcą tego świata”, który pozostaje we władaniu Złego (por. 1 J 5, 19). Nienawidzi on światła Prawdy Ewangelii, Chrystusowego Kościoła, wierzących, zdążających ku świętości i wszystkiego, co wiąże się z Chrystusem i Jego Kościołem. Jego działanie jest podstępne i zakryte. Metody, jakimi się posługuje, to: kłamstwo, manipulacje, pokusy do grzechu, nieposłuszeństwo nauczaniu Chrystusowego Kościoła w sprawach wiary i moralności; różnego rodzaju zniewolenia przez nałogi, złe przywiązania i grzeszne nawyki. Działa także przez uprawianie i korzystanie z okultyzmu, wróżbiarstwa, magii. Najbardziej zaś spektakularną formą jego wpływu na człowieka jest opętanie (zupełne bądź częściowe), które paraliżuje wolę człowieka, mąci umysł i sumienie, i wydaje człowieka na łup najniższych skłonności deprawujących osobę ludzką. Jak walczyć z Szatanem? Jezus spotykał na swej drodze Szatana i inne jego złe duchy; rozgramiał je, gdyż był od nich potężniejszy. On Złemu nakazywał: „Iść precz”. Należy więc przylgnąć do Chrystusa całym sobą. Nie tylko przez racjonalne uznanie Jego istnienia i Bożej mocy, ale przez życie płynące z wiary, przez „chodzenie z Chrystusem” każdego dnia. Konieczne jest więc wzywanie Jezusa w chwilach dręczących pokus do złego. Znak krzyża i modlitwa przywołują moc Bożą w sytuacji, gdy człowiek jest w potrzebie czy trudnościach. Inne środki w duchowej walce ze złem, można sklasyfikować jako praktykę aktywnego życia chrześcijańskiego. Są nimi: Eucharystia i sakramenty, codzienna modlitwa oraz medytacyjne obcowanie ze Słowem Bożym, pogłębianie swojej wiary tak, aby była rozumiana, a także poznawanie prawd chrześcijańskich. Nie można pominąć służby bliźniemu - słowem, czynem i modlitwą. Skoro w Kościele idziemy ku zbawieniu, konieczne jest także uczestnictwo we wspólnocie chrześcijańskiej, gdyż - jak przypomina nam Jezus - gdzie dwaj albo trzej zebrani są w Imię Jego, tam On jest między nimi. W obliczu współczesnych zagrożeń dla wiary, moralności i duchowości chrześcijanina, gdy neguje się głos Kościoła w tych kwestiach, gdy ludzkość przygląda się rosnącej fali przemocy, terroryzmu, niesprawiedliwości społecznej, czyż chrześcijanie nie powinni na nowo z wiarą sięgnąć do „duchowego skarbca” Kościoła i mocą Chrystusa poskramiać wysiłki Złego? Szatan nadal walczy z Chrystusowym Kościołem. W tej walce potrzeba nam Chrystusowej mocy. Ona do nas przychodzi, wystarczy otworzyć się na nią w wierze.