Od 2019 r. w diecezji jest realizowany projekt „Beskidzkie Muzeum Sakralnej Architektury Drewnianej Diecezji Bielsko-Żywieckiej – udostępnienie dziedzictwa kulturowego Podbeskidzia poprzez nadanie nowych funkcji kulturalnych drewnianym obiektom zabytkowym”. Jak wyjaśnił pomysłodawca projektu ks. dr Szymon Tracz podczas spotkania w kurii, pomysł zrodził się z potrzeby ratowania popadających w ruinę 4 nieużywanych, bezcennych dla polskiej kultury drewnianych kościołów oraz drewnianego budynku dawnej szkoły parafialnej w Starej Wsi.

Trzy moduły muzeum

Po zakończeniu prac konserwatorskich, obok zachowania pierwotnych funkcji liturgicznych, urządzono w wyżej wspomnianych obiektach ekspozycje muzealne skoncentrowane na konkretnym temacie przewodnim. Te obiekty stanowią zasadniczy moduł Beskidzkiego Muzeum Rozproszonego (MuRo) Diecezji Bielsko-Żywieckiej, które przejęło funkcję muzeum diecezjalnego. W Grojcu znalazła się bogata kolekcja dętych instrumentów muzycznych oraz będą organizowane koncerty muzyki sakralnej. W kościele w Nidku powiązano architekturę drewnianą z podbeskidzką przyrodą m.in. przez urządzenie przy świątyni ogrodu. W kościele w Osieku umiejscowiono archiwum i bibliotekę parafialną w okresie staropolskim. W Polance Wielkiej znalazły swoje miejsce wybrane skarby sztuki sakralnej z diecezji. W budynku w Starej Wsi odtworzono dawne mieszkanie nauczyciela oraz wygląd sali lekcyjnej. Prezentowane będą tam filmy edukacyjne dotyczące architektury sakralnej Podbeskidzia.

– Prócz tego przeprowadziliśmy konserwację 2 czynnych drewnianych świątyń parafialnych w Gilowicach i Łodygowicach, stanowiących moduł drugi. Zabytki połączyliśmy we wspólny szlak turystyczny za pomocą tzw. rzeczywistości rozszerzonej – aplikacji mobilnej (AR) z pozostałymi 14 drewnianymi kościołami w diecezji bielsko-żywieckiej wpisanymi do rejestru zabytków i obejmującymi moduł trzeci. Dzięki różnym działaniom budowlano-konserwatorskim wszystkie wspomniane obiekty odzyskały swój niepowtarzalny, historyczny charakter – wyjaśnił diecezjalny konserwator architektury i sztuki sakralnej.

Biskup Roman Pindel zauważył, że Beskidzkie Muzeum Rozproszone Diecezji Bielsko-Żywieckiej wzięło na swoje ramiona brzemię odpowiedzialności za drewnianą architekturę sakralną diecezji oraz podjęło trud jej popularyzowania na szerszych płaszczyznach przy wsparciu wielu osób i instytucji. Widzi w nim nowoczesne muzeum diecezjalne, prezentujące i popularyzujące bogactwo artystycznego dziedzictwa Podbeskidzia.

Wspomniane wyżej obiekty sakralne od kwietnia br. są dostępne do zwiedzania. Więcej informacji na: beskidzkiemuro.pl . Uroczyste otwarcie Beskidzkiego Muzeum Rozproszonego Diecezji Bielsko-Żywieckiej zaplanowano 11 maja br. o godz. 10 najpierw w Polance Wielkiej, a następnie zaproszeni goście pojadą zobaczyć obiekty w Nidku, Osieku i Starej Wsi.

Projekt „Beskidzkie Muzeum Sakralnej Architektury Drewnianej Diecezji Bielsko-Żywieckiej – udostępnienie dziedzictwa kulturowego Podbeskidzia poprzez nadanie nowych funkcji kulturalnych drewnianym obiektom zabytkowym” zrealizowano w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 VIII Oś Priorytetowa: Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury. Dofinansowanie z UE: 16 812 003 PLN. Całkowita wartość projektu wyniosła: 20 140 245,21 PLN.

Blask i splendor

Oprócz tego ukazała się publikacja „Blask i splendor drewnianych kościołów Beskidzkiego Muzeum Rozproszonego Diecezji Bielsko-Żywieckiej” autorstwa ks. dr. Szymona Tracza. Autor poświęcił ją historii i rozwojowi drewnianej architektury sakralnej Podbeskidzia. Podczas spotkania promocyjnego w Książnicy Beskidzkiej ks. Szymon podkreślił, że pozyskiwane z beskidzkich lasów drewno służyło do wznoszenia przepięknych drewnianych świątyń i do tworzenia w nich bezcennego wyposażenia snycerskiego. Przybliżył perły architektury drewnianej położone na terenie naszej diecezji, a tych świątyń jest 26, w tym 22 wpisane do rejestru zabytków. Publikację dofinansowano ze środków Funduszu Leśnego w ramach konkursu „Drewno jest z lasu”.