Reklama

Śladami „Króla Instrumentów” w diecezji legnickiej (9)

Niedziela legnicka 48/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Od XIV w. Wałbrzych znany był z wydobycia, początkowo rud metali, srebra i ołowiu, potem węgla. Pierwsze wzmianki o kopalniach węgla pochodzą: z 1561 r. w Białym Kamieniu, z 1586 r. w Sobięcinie i z 1594 r. w Starym Zdroju. Rozwój górnictwa węglowego (a także tkactwa) przypada na XVII-XVIII w. Powstają duże osady górnicze, skupiające ludność zajmującą się głównie pracą w pobliskiej kopalni. Jedną z takich osad jest Sobięcin (pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1305 r.) W XIX w. w wyniku napływu ludności z Czech, Śląska i Niemiec stał się jednym z największych osiedli górniczych w Wałbrzychu. Ponieważ byli to w większości katolicy, w latach 1871-73 wybudowano dla nich kaplicę z sierocińcem pw. św. Barbary. Dla ciągle powiększającej się liczby wiernych kaplica okazała się za mała. Postanowiono wybudować kościół, który wzniesiono w latach 1908-10.
1 października 1920 r. powstała parafia pw. św. Józefa Oblubieńca, której pierwszym proboszczem został w 1921 r. ks. Paweł Teikert. Od 1983 r. proboszczem tej parafii jest ks. Tadeusz Szacoń.
Kościół zbudowany został z muru pruskiego, a jego ściany wyłożono impregnowanym korkiem. Budowla na planie prostokąta, z nawą główną przykrytą dwuspadowym dachem, pod którym umieszczono rząd okien, ma po obu stronach niższe nawy boczne, z dachami pulpitowymi (jednospadowe). Z lewej strony świątyni, pomiędzy nawą główną i boczną, usytuowano czworoboczną wieżę. Wieża dla kontrastu z nawami ma dach płaski, w formie czworokąta, pośrodku którego umieszczono krzyż.
We wnętrzu trójnawowej świątyni uwagę zwraca drewniany, płaski strop z namalowanymi freskami Świętych. Nawy boczne wyznaczają, w górnej części ściany z rzędem podwójnych okien, pomiędzy którymi umieszczono drewniane filary, łączące nawy ze stropem. W środkowej części naw biegnie empora, zakończona balustradą, której pięknym wykończeniem jest ciąg arkad. Taki sam drewniany, arkadowy ciąg oddziela nawę główną od naw bocznych, w ich dolnej części, gdzie arkady wsparte są na drewnianych kolumnach. W prezbiterium, na jego tylnej ścianie, widoczne są cztery okna z witrażami, pod którymi zawieszone są figury czterech Ewangelistów. Pomiędzy oknami, w środkowej części prezbiterium, na jego tylnej ścianie znajduje się krzyż z figurą ukrzyżowanego Pana Jezusa, pod którym stoją figury Matki Bożej i św. Jana Ewangelisty. Po obu stronach prezbiterium, w nawach bocznych, zbudowano ołtarze poświęcone Matce Boskiej Częstochowskiej oraz patronowi kościoła i parafii św. Józefowi.
Nad wejściem głównym, naprzeciw prezbiterium znajduje się empora organowa. W jej środkowej części, na tle ozdobionych witrażami okien ustawiono organy. Zbudowała je Firma Schlag und Söhne ze Świdnicy (OPUS 894). Neogotycki, ciemnobrązowy, drewniany prospekt pięknie komponuje się z całym wnętrzem świątyni. Złożony jest z pięciu pionowych części, przedzielonych płaskimi filarami, z których każdy zakończony jest pinaklem (małą wieżyczką). Na jego szczycie umieszczono kwiaton. Każda z części prospektu, wypełniona piszczałkami, zakończona jest wimpergą (dekoracyjny szczyt) i ozdobiona żabkami. W podstawę prospektu, w jego środkową część, wbudowany jest kontuar, złożony z dwóch manuałów i klawiatury pedałowej. Każdy z dwóch manuałów zawiera 54 klawisze w skali 1C - 5F (C - f3), a klawiatura pedału o skali 1C - 3D (C - d1) posiada 27 drewnianych klawiszy. 16 registrów umieszczonych nad II manuałem włącza 10 głosów organowych i urządzenia dodatkowe.
Zespół brzmieniowy manuału I:
Prinzipal 8´, Gambe 8´, Octave 4´, Progr. Harm. 2 - 3 fach.
Zespół brzmieniowy manuału II:
Geigen - Prinzipal 8´, Gedeckt 8´, Salizet 8´, Travers Flöte 4´.
Zespół brzmieniowy pedału:
Subbas 16´, Violoncello 8´.
Z powyższego zestawienia wynika, że organy nie posiadają głosów języczkowych. Składają się głównie z Pryncypałów, Fletów i głosów smyczkowych. Pryncypały (z łac. principalis - główny, zasadniczy) to podstawowy i najważniejszy głos organowy, o jasnym, pełnym dźwięku, który nie ma odniesienia do innego instrumentu. W manuałach podstawą jest Pryncypał 8´, w pedale Pryncypał 16´. Istnieją odmiany brzmieniowe Pryncypału, np. Pryncypał fletowy, o barwie pośredniej między Pryncypałem a Fletem lub Pryncypał skrzypcowy, który występuje w opisywanych organach jako Geigen - Principal 8´. W skład Pryncypałów wchodzą głosy zasadnicze (Pryncypał 32´, 16´, 8´), poboczne (głosy kwintowe i tercjowe) oraz mieszane (Mikstury). Instrument wyposażony jest w urządzenia dodatkowe, do których należą: Tutti, Tremolo oraz połączenia: Manual - Koppel, Pedal - Koppel zu I, Super Oct. - Kop. II an I, Sub. Oct - Kop. II an I oraz włącznik Kalkant. Jest to instrument o trakturze pneumatycznej, z jednym miechem magazynowym, napędzanym elektrycznie.
Organy w kościele św. Józefa Oblubieńca w wałbrzyskiej dzielnicy Sobięcin są kolejnym instrumentem zbudowanym przez Firmę Schlag und Söhne. Ta świdnicka Firma zbudowała wiele instrumentów w naszych kościołach. Każdy z nich jest inny, ma swoją indywidualną dyspozycję i prospekt. Ale każdy z tych instrumentów odpowiednio dopasowany do wnętrza świątyni zachwyca swoim pięknem.
Dziękujemy proboszczowi ks. Tadeuszowi Szaconiowi za udostępnienie organów.

W artykule wykorzystano informacje z książki Wałbrzych zarys monografii miasta na tle regionu S. Michalkiewicza

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bp Długosz: miłosierdzie nie oznacza, że mamy otwierać drzwi przed wszystkimi nielegalnymi emigrantami

2025-07-12 14:50

[ TEMATY ]

bp Antoni Długosz

Ruch Obrony Granic

yt.com/zrzut ekranu

Bp Antoni Długosz podczas Apelu Jasnogórskiego 11 lipca 2025 r.

Bp Antoni Długosz podczas Apelu Jasnogórskiego 11 lipca 2025 r.

„Matko Boża, Ty wiesz, że Polacy zdali egzamin, kiedy trzeba było otworzyć drzwi dla milionów uciekających Ukraińców. A w imię miłości bliźniego potrafili zapłacić najwyższą cenę za pomoc Żydom” – powiedział biskup Antoni Długosz podczas Apelu Jasnogórskiego 11 lipca 2025.

"Kochana Matko, jak co wieczór przechodzimy do Ciebie, by powiedzieć Ci nasze małe prywatne troski, ale też i ukazać wielkie narodowe problemy. Przychodzimy, by prosić Ciebie o wstawiennictwo za nami u Twojego Syna. Dziś chcemy modlić się za obrońców naszych granic tych w mundurach strażników granicznych, żołnierzy, policjantów, celników, Wojska Obrony Terytorialnej, ale również wolontariuszy z Ruchu Obrony Granic tych, którzy bezinteresownie organizują patrole" – mówił.
CZYTAJ DALEJ

Liczba ludności Unii Europejskiej przekroczyła rekordowe 450 mln. Powód? Migranci

2025-07-12 11:17

[ TEMATY ]

społeczeństwo

Unia Europejska

hobbitfoot/fotolia.com

Imigracja do Unii Europejskiej spowodowała w zeszłym roku wzrost liczby ludności UE do rekordowych 450,4 mln – wynika z najnowszych danych Eurostatu.

Od 2012 r. w Unii umiera co roku więcej osób, niż się rodzi, wobec czego „wzrost liczby ludności można w znacznej mierze przypisać nasilonym ruchom migracyjnym po pandemii Covid-19” – ocenił Eurostat, które dane zacytował w piątek portal Euronews.
CZYTAJ DALEJ

Bp Mering na Jasnej Górze: granice naszego kraju zagrożone tak samo z zachodu jak i wschodu

2025-07-13 07:14

[ TEMATY ]

bp Wiesław Mering

Pielgrzymka Rodziny Radia Maryja

zrzut ekranu yt

Bp Wiesław Mering

Bp Wiesław Mering

Granice naszego kraju tak samo z zachodu jak i wschodu są zagrożone - mówił bp Wiesław Mering z Włocławka podczas sobotniej wieczornej Mszy św. dla uczestników pielgrzymki Rodziny Radia Maryja.

W homilii bp Mering mówił m.in. o wadze Kościoła jako wspólnoty, w której dokonuje się zbawienie, a także cytował papieża Benedykta XVI, że „jaką przyszłość będzie miał Kościół, taką przyszłość będzie miała cała Europa”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję