Reklama

Kolegiata Piasta Henryka (5)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Historia kolegiaty nie zawsze przedstawiała się różowo. W czasie wojny 30-letniej (1618-1648) złupiły ją wojska szwedzko-brandenburskie, stacjonujące na Ostrowie Tumskim w latach 1632-1635.
Zrabowano m.in. dzwony. W kościele górnym były nabożeństwa protestanckie, a dolny zamieniono w stajnię dla koni.
W latach 1806-1807, podczas oblężenia Wrocławia przez wojska napoleońskie, kościół dolny przez wiele tygodni służył jako schron okolicznej ludności. Jego remont przeprowadzono dopiero w 1911 r., a do kultu przywrócono go w 1924 r. Latem odprawiano Msze św. w kościele górnym, a zimą w dolnym. Podczas oblężenia Festung Breslau bomby zniszczyły m.in. odnowiony krótko przed wojną kosztem 100 tys. marek dach. Zginęła bezpowrotnie duża część wyposażenia. Zniszczenia sięgały 25 procent. Odbudowę rozpoczęto w 1947 r. Kościół dolny oddano w użytkowanie parafii grekokatolickiej. W 1997 r. przystosowano go do wymogów katolickiej liturgii posoborowej, gdyż unici przenieśli się do kościoła pw. św. Wincentego.

Kasata i restytucja kapituły

Władze pruskie skasowały kapitułę Świętego Krzyża 19 listopada 1810 r. Dwa lata później przekazano kolegiatę kapitule katedralnej. Stała się ona kościołem patronackim parafii katedralnej. Przez ponad sto lat kościół górny pełnił potem funkcję świątyni garnizonowej i polskiej - do 1912 r., gdy nabożeństwa polskie przeniesiono do kościółka św. Marcina. 1 stycznia 1925 r. przy kolegiacie ustanowiono samodzielną parafię. Obecnie obsługiwana jest ona przez parafię katedralną.
Kapituła katedralna reaktywowana została 14 września 1988 r., w 700. rocznicę jej powołania. Dekret o restytucji wydał kard. Henryk Gulbinowicz, który mianował grono 14 kanoników gremialnych, 12 honorowych i 13 honorowych extra numerum. Tytuły mają charakter czysto honorowy, gdyż kapituła nie posiada już majątku. Celem kapituły jest szerzenie kultu Krzyża Świętego, znaku zbawienia. Instalacja kanoników, czyli uroczyste wprowadzenie na urząd poprzez przejęcie przez nich stalli i ołtarza w obecności całej kapituły, odbyła się 14 września 1999 r. Prepozytem kapituły został ks. inf. Adam Drwięga, proboszcz parafii katedralnej.

Wnętrze, wieże i wymiary kolegiaty

Zgodnie z intencją księcia Henryka IV, a następnie biskupa Nankera, kolegiata otrzymała wyjątkowo bogaty i czytelny program ideowy. Bryła kościoła ma formę krzyża, co związane jest z jego wezwaniem. Pomnikowa jest też wysokość kolegiaty.
Zarówno kościół górny, jak i dolny mają układ halowy. Kościół dolny zwany kryptą jest trzynawowy, założony na planie krzyża z transeptem, czyli nawą poprzeczną, usytuowaną pomiędzy korpusem nawowym a prezbiterium. Kościół górny składa się z wydłużonego prezbiterium, transeptu oraz trójnawowej krótkiej hali korpusu głównego. Założenia kościoła dolnego i górnego są więc analogiczne, górny przewyższa dolny tylko smukłością proporcji.
Niezwykle smukły jest zresztą cały kościół - liczy 18,5 metra wysokości, ma 58,5 m długości i 26,6 m szerokości. Wieże usytuowane po dwóch stronach transeptu pełnią funkcję dzwonnic, w których są schody łączące obie kondygnacje kościoła. Budując wieże baczono, by nie były one wyższe od katedralnych, zachowując hierarchię ważności. Początkowo zostawiono je niedokończone. Wieża południowa jest znacznie wyższa od północnej. Nigdy jej nie ukończono. Wieża południowa otrzymała ostrosłupowy hełm w 1484 r. Ma 26 metrów wysokości, licząc od gałki zwieńczenia do poziomu tarasu otoczonego kamienną balustradą tarasu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Byli solą w niemieckim oku

2024-06-26 07:04

[ TEMATY ]

wojna

Ulmowie

Samuel Pereira

Materiały własne autora

Samuel Pereira

Samuel Pereira

Nowa dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku w nocy z poniedziałku na wtorek wyrzuciła z ekspozycji materiały dotyczące rotmistrza Witolda Pileckiego, rodziny Ulmów oraz ojca Maksymiliana Kolbe. Co ich łączy? Niemcy, a konkretnie niemieckie zbrodnie na Polakach.

Rotmistrz Pilecki był więźniem niemieckiego obozu Auschwitz, skąd uciekł nocą z 26 na 27 kwietnia 1943 r. Wcześniej przez trzy lata zorganizował siatkę konspiracyjną i przesyłał meldunki, w których opisywał szczegółowo zbrodnicze funkcjonowanie obozu. Jest bohaterem polskiej historii, ale też symbolem tego jak ważne jest, by zachować pamięć o niemieckich zbrodniach.

CZYTAJ DALEJ

Katedralne organy to skarb Wrocławia

2024-06-25 15:20

Marzena Cyfert

Konferencja prasowa poświęcona katedralnym organom

Konferencja prasowa poświęcona katedralnym organom

W święto Jana Chrzciciela, patrona katedry wrocławskiej, Wrocławia i archidiecezji odbyła się konferencja prasowa poświęcona katedralnym organom. O budowie instrumentu, jego remoncie i znaczeniu mówili: ks. Paweł Cembrowicz, proboszcz parafii katedralnej, Włodzimierz Patalas, sekretarz miasta oraz organmistrz Dariusz Zych.

Organy zostały wybudowane w latach 1911-1913 dla Hali Stulecia i wówczas były największe na świecie. Mający obecnie ponad 13 tys. piszczałek instrument nadal utrzymuje się w światowej czołówce pod względem wielkości.

CZYTAJ DALEJ

Mark Rutte został wybrany nowym sekretarzem generalnym NATO

2024-06-26 11:02

[ TEMATY ]

NATO

PAP/EPA/IRIS VAN DEN BROEK

Mark Rutte (z prawej)

Mark Rutte (z prawej)

Rada Północnoatlantycka podjęła w środę decyzję o wyborze premiera Holandii Marka Ruttego na stanowisko kolejnego sekretarza generalnego NATO. Rutte zastąpi Norwega Jensa Stoltenberga.

Szef rządu Holandii obejmie funkcję sekretarza generalnego od 1 października br., gdy wygaśnie kadencja Stoltenberga, stojącego na czele Sojuszu od 2014 roku. (PAP)

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję