Reklama

Pamięć 5 sierpnia 1864

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pamięć tragedii narodowej, jaką było stracenie członków Rządu Narodowego, upamiętnia dziś Park i Krzyż Traugutta na stokach Cytadeli Warszawskiej. Sama Cytadela była formą represji za Powstanie Listopadowe, zbrojną pięścią nad miastem i więzieniem politycznym, z którego nie było możliwości ucieczki, wreszcie miejscem straceń patriotów polskich.
Symbol patriotyczny, jakim stał się Krzyż Traugutta, wzniesiony został jesienią 1915 r. w przypuszczalnym miejscu egzekucji Romualda Traugutta i czterech członków Rządu Narodowego. Było to możliwe po odejściu Rosjan z Warszawy, za zezwoleniem okupacyjnych władz niemieckich. Miejsce to znajdowało się przy Forcie Władimira (nazwanym później Fortem Traugutta), na gołym terenie tzw. esplanady Cytadeli.
Ta pamiętna w historii Polski egzekucja odbyła się 5 sierpnia 1864 r. Jej przebieg jest znany m.in. z poruszającej relacji Aleksandra Kraushara, historyka Warszawy. Pisał on, że skazańców wieziono - każdego z osobna - na wózkach konnych do wywozu śmieci miejskich. Przy każdym był ojciec kapucyn, który modlił się. Zgromadzono ogromną asystę wojska rosyjskiego. Przygotowano wspólną szubienicę, czekał kat miejski w czerwonym płaszczu i czarnym kapeluszu oraz jego pomocnicy. Rosjanie pozwolili skazanym odbyć spowiedź poprzedniego dnia. Spowiednikami byli ojcowie kapucyni.
Egzekucja odbywała się ok. godz. 10.00. W pobliżu zgromadziło się wiele tysięcy mieszkańców Warszawy. Przybyły również rodziny skazanych, ale Traugutt umierał samotnie, gdyż jego żonie nie pozwolono na przyjazd do Warszawy. Skazani zachowywali się godnie i spokojnie.
Skazańców ubrano pod szubienicą w tzw. śmiertelne koszule - białe, długie do ziemi szaty. Założono im opaski na oczy. Samej egzekucji towarzyszył łoskot bębnów. Wieszano ich kolejno, pierwszym był Traugutt.
Tłum padł na kolana. Huknęła przeraźliwie orkiestra wojskowa, zagłuszając szloch i jęki.
W czasie, gdy trwała egzekucja, w kościele św. Antoniego Padewskiego przy ul. Senatorskiej odprawiana była Msza św. w intencji skazanych. Ich bliscy, gdy skazani skonali, zdążyli jeszcze powozami do kościoła na zakończenie Eucharystii. Odmówiono modlitwy za ich dusze.
Na koniec, pod szubienicą kozacy nahajkami rozpędzili ludzi. Straconych pochowano w nieznanym miejscu, zacierając ślady pogrzebania. Wszyscy straceni byli ludźmi młodymi. Najstarszym był Traugutt, który miał 38 lat. Przed aresztowaniem jako ostatni dyktator, kierował powstaniem z domu przy ul. Smolnej (poniżej skarpy; dom nie istnieje) jako agent handlowy z Krakowa, z paszportem austriackim, pod nazwiskiem Michał Czarnecki. Wiedział, że prędzej czy później zostanie aresztowany, ale nie cofnął się. Pozostali członkowie Rządu Narodowego to: Jan Jeziorański - kierownik ekspedytury kontaktów z zagranicą, Rafał Krajewski - architekt, dyrektor departamentu spraw wewnętrznych, Józef Toczyski - dyrektor departamentu skarbu, i Roman Żuliński - matematyk-nauczyciel, dyrektor poczty powstańczej.
W czasie I wojny światowej Niemcy wkroczyli do Warszawy 5 sierpnia 1915 r. rano i Polacy widzieli w tym znak opatrznościowy - okupanci niemieccy stwarzali pewne pozory wolności. Jesienią tego roku rozkopano teren miejsca egzekucji i natrafiono na 5 czaszek i 5 szkieletów - jeden należący do wysokiego mężczyzny (Jan Jeziorański był wysoki). Domniemano, że jest to mogiła straconych bohaterów narodowych. W miejscu tym ustawiono wielki krzyż. W roku następnym (1916)
5 sierpnia pod owym krzyżem i na przyległym terenie esplanady miała miejsce olbrzymia - prawdopodobnie stutysięczna manifestacja.
Trzeba dodać, że w okresie międzywojennym odkopano w innym miejscu identyczne szczątki, uznano jednak autentyczność pierwszego odkrycia. Do dziś Krzyż Traugutta jest miejscem uroczystości patriotycznych. Tu 3 maja 1919 r., w obecności Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, zasadzone zostało drzewo wolności jako zaczątek parku Traugutta.
Dziś to miejsce jest wymazywane z pamięci Polaków, którą z wysiłkiem podtrzymuje Krąg Pamięci Narodowej. Od 1994 r. krzyż zastąpiono nowym, wykonanym przez saperów.
Romuald Traugutt jest kandydatem na ołtarze jako sługa Boży, ale strona rosyjska utrudnia dostęp do dokumentów i przebieg procesu beatyfikacyjnego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Błogosławiony od uczciwości - w niedzielę beatyfikacja Floriberta Bwana Chui

2025-06-10 13:19

[ TEMATY ]

beatyfikacja

Floribert Bwana Chui

Vatican Media

Floribert Bwana Chui

Floribert Bwana Chui

W niedzielę 15 czerwca w Bazylice św. Pawła za Murami w Rzymie odbędzie się beatyfikacja męczennika XXI wieku Floriberta Bwana Chui Bin Kositiego. Był on młodym Kongijczykiem związanym ze Wspólnotą Sant’Egidio, który oddał życie, sprzeciwiając się korupcji. Papież Franciszek nazwał jego postawę wzorem czystego serca i rąk.

Męczennik uczciwości
CZYTAJ DALEJ

KEP: Powstają wytyczne dotyczące katechezy parafialnej

2025-06-11 07:14

[ TEMATY ]

katecheza

bp Artur Ważny

Diecezja Sosnowiecka

bp Artur Ważny

bp Artur Ważny

Stan prac nad nad wytycznymi w sprawie katechezy parafialnej był jednym z tematów pierwszego dnia obrad Episkopatu w Katowicach. Powstające opracowanie zakłada objęcie katechezą zarówno dzieci, jak i młodzieży oraz dorosłych - przekazał KAI po swoim wystąpieniu bp Artur Ważny, przewodniczący Zespołu roboczego KEP ds. katechezy parafialnej.

Zespół prowadzi swoje prace w ścisłym porozumieniu z Zespołem roboczym ds. kontaktów z Rządem RP w sprawie lekcji religii w szkole, koordynowanym przez bp Wojciecha Osiala, ktore to gremium tworzy obecnie ramy programowe lekcji religii w szkole.
CZYTAJ DALEJ

Kard. Nycz na stulecie Archidiecezji Katowickiej: Śląsk dał Polsce świadectwo wiary i społecznego zaangażowania

2025-06-11 21:10

[ TEMATY ]

Śląsk

100‑lecie

kard. Kazimierz Nycz

BP KEP

Centralnym punktem obchodów stulecia Archidiecezji Katowickiej była uroczysta Msza św. w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach, której przewodniczył legat papieski kardynał Kazimierz Nycz. W homilii kardynał przedstawił papieskie przesłanie na jubileusz, podkreślił historyczne znaczenie Kościoła na Śląsku oraz wezwał do obrony chrześcijańskiej tożsamości w obliczu współczesnych wyzwań.

Msza święta celebrowana była z udziałem biskupów podczas 401. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. Poprzedziła ją uroczysta procesja, podczas której poświęcono figurę św. Jacka. Pomnik stanie na kolumnie w odnowionych ogrodach kurialnych.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję