Reklama

Święci polscy (1)

Ks. Jerzy Popiełuszko, beatyfikowany 6 czerwca w Warszawie, to kolejny z wyniesionych na ołtarze Polaków, dla których Ojczyzna miała szczególną wartość. W dwóch odcinkach chcemy zaprezentować postacie kilku z nich

Niedziela legnicka 28/2010

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Śmiało można powiedzieć, że patriotami była większość polskich błogosławionych i świętych*. Walczyli w obronie Polski, biorąc np. udział w powstaniach, dbali o wykształcenie społeczeństwa, np. pod zaborami, wydawali prasę w języku polskim. Zadziwiające, że polskie sprawy popierali także święci - którzy chociaż uznawani za polskich, pochodzili z innych krajów (jak choćby św. Jadwiga królowa z Węgier czy św. Jadwiga Trzebnicka - z pochodzenia Niemka).
Wśród tego panteonu są duchowni i świeccy, władcy (św. Jadwiga królowa, Kazimierz Jagiellończyk, królewicz), księżne (np. św. Kinga), artyści (św. Albert Chmielowski) i służąca (jak bł. Aniela Salawa). Wielu - tak jak choćby bł. mistrz Wincenty Kadłubek, św. abp prof. Józef Bilczewski, św. abp prof. Józef Pelczar, bł. Ks. Bronisław Markiewicz (wykładowca w seminarium przemyskim), bł. ks. Ignacy Kłopotowski (wykładowca w seminarium lubelskim) - odebrało staranne wykształcenie.

Pierwszy Polak - dziejopis

Reklama

Niewiele chyba osób wie, iż mistrz Wincenty Kadłubek (1150 lub 1160 - 1223), autor polskiej kroniki, jest błogosławionym. W czasach, gdy studia odbywano niezmiernie rzadko, ukończył je w Paryżu bądź Bolonii. Należał więc do elity uczonych w Polsce. Był biskupem krakowskim. Wprowadzał w diecezji ustawy soboru laterańskiego IV (1215), pełnił funkcję notariusza i kapelana nadwornego Kazimierza Sprawiedliwego. Zasługą bł. Wincentego na polu historycznym jest to, że zebrał wszystkie podania i mity o początkach Polski. W pisanej piękną łaciną książce wiele jest poetyckiej fantazji, ma ogromne znaczenie dla naszej kultury. Zmarł w opinii świętości, a na ołtarze został wyniesiony w 1764 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Zrośnięte członki

Św. Stanisław ze Szczepanowa (ok. 1030 - 11 IV lub 8 V 1079), biskup zamordowany przez króla Bolesława Śmiałego, główny patron Polski, odegrał znaczącą rolę w naszym państwie i za życia, i po śmierci. Za życia: jako stróż wiary i moralności, a także jako popierający nowe prawo tzw. „uwłaszczenie rodziny” (czyli prawo do własności dla każdego dorosłego mężczyzny rodu), pozwalające na dalszy rozwój społeczny.
Kult św. Stanisława odegrał ogromną rolę w zjednoczeniu polski dzielnicowej.
- Wierzono, że tak jak - według podania - zrosły się poćwiartowane członki biskupa, tak zrośnie się podzielone państwo - wyjaśnia ks. prof. Józef Swastek, historyk Kościoła. - I tak się stało.
Jego kult był łączony z historią narodu: u grobu św. Stanisława złożono sztandary zdobyte pod Płowcami, Grunwaldem i chorągiew tureckiego wezyra zdobytą podczas odsieczy wiedeńskiej. W XIII wieku wizerunek świętegopojawił się m.in. na pieczęci księcia Leszka Czarnego. W XV wieku do pieśni „Bogurodzica”, pełniącej rolę hymnu narodowego, dodano zwrotkę poświęconą św. Stanisławowi.
- Obecnie oganizowane procesje z relikwiami świętego, mają za zadanie podtrzymanie patriotyzmu i budować polską kulturę - podkreśla ks. profesor.

Dolnośląska historia

Reklama

Przed wpływami niemieckimi i czeskimi bronił Śląska, ponad sto lat po śmierci św. Stanisława, biskup Nankier (1270-1341) - obecnie kandydat na ołtarze.
- Biskup wrocławski (a zarazem ostatni polski biskup na Śląsku) żył w czasach, gdy książęta śląscy z własnej woli składali hołd lenny Luksemburgom, by w ten sposób się wzbogacić - mówi ks. prof. Józef Swastek. - Mimo tego i mimo faktu, że rada miejska była proniemiecka, Nankier wzmocnił polskość w całej diecezji, stawiając m.in. warunek, by odpowiedzialni za duszpasterstwo biegle znali nasz język. Wspierał patriotyczne kształcenie w szkołach, które do czasów Kulturkampfu podlegały Kościołowi.
Ogromna rolę w walce o polskość odegrała św. Jadwiga Śląska (ur. między 1174 a 1178, zm. 1243). Akcję zjednoczenia dzielnic rozpoczął przecież jej mąż, Henryk Brodaty (mimo że jego matka Adelajda była Niemką). Dzieło kontynuował Henryk Pobożny - w dawnych wiekach czczony przez wiernych. Swoje dążenia przypłacił życiem - ginąc z rąk tureckich pod Legnicą.

W zastępstwie mężczyzn

„Bóg stworzył nas Polakami - pisała bł. Marcelina z Kotowiczów Darowska (1827-1911). - Dziadki zrozumieć powinny, jakie obowiązki na nie wkłada; zrozumieć mają zadanie narodu - myśl w nim Bożą”.
Marcelina pochodziła ze szlacheckiej rodziny, w której z pietyzmem traktowano narodowe tradycje. Od dzieciństwa bliska jej była troska o naród polski, znajdujący się wówczas pod zaborami. Darowska rozpoczynała swoją działalność po klęsce powstania styczniowego, kiedy w polskich rodzinach opłakiwano zabitych mężów i ojców.
„Jako Polki mamy zadanie w stosunku do kraju. Wy powinniście być początkiem nowego pokolenia. Jeśli powiększycie liczbę rodzin sprawiedliwych, chrześcijańskich, nowa siła powstanie w kraju” - pisała. By chociaż w części zaradzić skutkom, które ich śmierć wywarze na kolejnych pokoleniach, wraz z innymi siostrami niepokalankami zakładała szkoły, w których kształciła kobiety, potrafiące zająć się nie tylko domem, ale - w zastępstwie zmarłych mężczyzn - nieść świadomość narodową dzieciom i wnukom.
Udało się jej. Dziewczęta w prowadzonych przez niepokalanki szkołach, kształciły się w duchu patriotyzmu pod zaborami, podczas II wojny światowej, w czasach komunizmu. Kształcą się teraz - choćby w pobliskim Wałbrzychu.

Galicyjska inteligencja

- Wśród świętych patriotów czasów zaborów warto wymienić Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, Józefa Bilczewskiego i Józefa Pelczara - podkreśla ks. prof. Swastek. - Św. Zygmunt Szczęsny Feliński (1822-95) jako arcybiskup warszawski w sposób nieugięty popierał wolnościowe dążenia Polaków. Św. Józef Bilczewski (1860-1923), arcybiskup lwowski, w czasach szerzenia się nacjonalizmu ukraińskiego, wybudował na swoim terenie 327 kościołów, będących ostoją polskości. Św. Józef Pelczar (1842-1924), biskup przemyski, „reanimował” polskość, kładąc ogromny nacisk na to, by księża i świeccy studiowali, pogłębiając swoją wiedzę. Inteligencja, tworzą rząd po odzyskaniu przez Polskę niepodległości - wyszła właśnie z Galicji - podkreśla ks. prof. Swastek.
Ich działalność można porównać z bardziej znaną Czytelnikom działalnością sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego, który przeprowadził Polaków przez trudne lata rządów komunistycznych: ocalając - m.in. poprzez wielkie rekolekcje narodowe w 1000-lecie chrztu Polski - przed przymusową ateizacją.

* Według współczesnych danych - ok. dwustu pięćdziesięciu; dokładną liczbę polskich świętych i błogosławionych trudno ustalić między innymi ze względu na ich pochodzenie. Na polskich ziemiach działali i umierali liczni cudzoziemcy, którzy - jak choćby św. Wojciech, Czech, św. Jadwiga Śląska, Niemka czy św. królowa Jadwiga, urodzona na Węgrzech - są nierozerwalnie związani z naszym krajem. Jeśli chodzi o dawne wieki - często nie istnieją oficjalne dokumenty, które poświadczałyby publiczny kult danej osoby. Kult wielu świątobliwych osób ustał też z biegiem lat (ks. Jerzy Mrówczyński w książce „Polscy kandydaci do chwały ołtarzy” wylicza sześćset cztery takie osoby)



Podczas pisania artykułu korzystałam z książek: Feliksa Konecznego: Święci w dziejach narodu polskiego, Kraków 1985; ks. Jerzy Mrówczyński: Polscy kandydaci do chwały ołtarzy, Wrocław 1986

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Świadectwo: 52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to osiągnąć?

2025-07-11 20:56

[ TEMATY ]

małżeństwo

świadectwo

Grupa Proelio

Premierowy odcinek nowej kampanii Grupy Proelio "Małżeństwo jest cudem" - "52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to osiągnąć?". Bohaterami filmu są Irena i Jerzy Grzybowscy, założyciele inicjatywy Spotkań Małżeńskich, którzy od blisko 50 lat posługują małżonkom ucząc ich dialogu.

W reportażu dzielą się wieloma cennymi radami. Warto obejrzeć i się zainspirować! Nade wszystko jest to jednak wartościowe świadectwo, pokazujące że piękna i wierna miłość na całe życie jest możliwa. Autorem filmu jest Damian Żurawski.
CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: Piesze pielgrzymki przed wspomnieniem Matki Bożej Szkaplerznej

2025-07-14 18:55

[ TEMATY ]

Jasna Góra

BP Jasnej Góry

156. Piesza Pielgrzymka z Piotrkowa Trybunalskiego

156. Piesza Pielgrzymka z Piotrkowa Trybunalskiego

We wtorek i środę na Jasną Górę przybędą piesze pielgrzymki, których uczestnicy wezmą udział w środowym wspomnieniu Matki Bożej Szkaplerznej - podało biuro prasowe sanktuarium. Obchody tego święta wiążą się z pierwszym z jasnogórskich wakacyjnych „szczytów pielgrzymkowych”.

Jak przekazało w poniedziałek biuro prasowej Jasnej Góry, tradycyjnie na przypadający 16 lipca odpust Matki Bożej Szkaplerznej, zwanej też Matką Bożą z Góry Karmel, dotrą dwie pierwsze w tym roku duże piesze pielgrzymki diecezjalne: z arch. przemyskiej i poznańskiej (we wtorek), a także kilka innych, mniejszych.
CZYTAJ DALEJ

"Nasi chłopcy" z... Wehrmachtu?! Oburzająca wystawa w Gdańsku

2025-07-14 13:24

[ TEMATY ]

wystawa

Gdańsk

Post FB Muzeum II Wojny Światowej

‘Nasi chłopcy’. Wystawa o przemilczanej historii. To opowieść o pokoleniach dorastających w cieniu przemilczeń, o potomkach, którzy próbują dziś zrozumieć decyzje swoich dziadków i pradziadków” - w taki sposób miasto Gdańsk reklamuje ekspozycję poświęconą służbie mieszkańców Pomorza w armii niemieckiej w czasie II wojny światowej. Informacje o wystawie, która „nie ocenia, lecz tłumaczy” wywołały potężne oburzenie w sieci. „To jawna realizacja niemieckiej narracji, a prowadzą ją przecież instytucje, które powinny strzec polskiej pamięci historycznej” — napisał na X Mariusz Błaszczak, były szef MON.

"Ekspozycja opowiada o losach dziesiątek tysięcy mieszkańców Pomorza, którzy – najczęściej pod przymusem – zostali wcieleni do armii III Rzeszy. To historia bliska, losy naszych sąsiadów, krewnych, przodków. Tytułowi „nasi chłopcy” to nie metafora – to świadome nawiązanie do terminu, jakim określano w trakcie wojny, będących w podobnej sytuacji Luksemburczyków („Ons Jongen”)" — czytamy na stronie Gdansk.pl, w artykule zapowiadającym wystawę „Nasi chłopcy”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję