Ten pierwszy marszałek Polski uznawany jest za jedną z najwybitniejszych postaci w historii kraju, gdyż był genialnym dowódcą, wybitnym strategiem i politykiem. Jeszcze za życia zrodził się jego kult czego wyrazem była wielka produkcja artystyczna związana z osobą Marszałka.

Włodzimierz Rędzioch

W dwudziestoleciu międzywojennym jego portrety malowali tak znani artyści jak Wojciech Kossak, Jerzy Kossak, Feliks Paszkowski, Jan Henryk Rosen, Jacek Malczewski, Władysław Skoczylas czy Józef Mehoffer. Powstawały również rzeźby przedstawiające Marszałka. Jego podobizna znalazła się na monetach 2-, 5- i 10-złotowych, a także na znaczkach pocztowych. Postać Piłsudskiego była w centrum twórczości pisarskiej Juliusza Kaden-Bandrowskiego, a tomiki poezji poświęcili mu między innymi Kazimiera Iłłakowiczówna i Jan Brzechwa.

Jeden z pomników wzniesionych ku czci Piłsudskiego znajduje się w Rzymie. Twórcą popiersia Marszałka był znany przedwojenny polski rzeźbiarz i malarz żydowskiego pochodzenia Henryk Kuna. Urodził się w Warszawie, studiował rzeźbę najpierw w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie a następnie w Krakowie.

Podziel się cytatem

W 1912 r. przyjął chrzest i ożenił się z aktorką Stefanią Ewą Krauze. Był jednym z założycieli Stowarzyszenia Artystów Polskich Rytm, które działało w latach 1922–1932. Od 1936 r. był profesorem rzeźby na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. I to właśnie w tym okresie wykonał popiersie Piłsudskiego.

Pomnik ustawiono w dzielnicy Parioli, nowej dzielnicy Rzymu powstającej z czasie, kiedy Włochami rządził Benito Mussolini. Był to okres dynamicznej rozbudowy miasta – powstała wtedy znana, nowoczesna dzielnica EUR. Dzielnica Parioli położona jest na północ od Piazza del Popolo a z drugiej strony ograniczona jest zakolami Tybru i parkami: Villa Glori i Villa Ada. Ulicy, która łączyła via Flaminia z Parioli ówczesne władze Rzymu nadały imię Marszałka - Viale Maresciallo Pilsudski. Pomnik stanął na tyłach nowo wybudowanego kościoła Niepokalanego Serca Matki Bożej (Cuore Immacolato di Maria), zaprojektowanego przez Armando Brasiniego (jego budowę ukończono w 1936 r.), tuż obok wejścia do Villa Glori.

Na granitowej kolumnie pomnika widnieje napis po włosku “Colui che ha restituito alla Polonia, il suo posto nel mondo” (Ten, który przywrócił Polsce jej miejsce w świecie). Uroczyste odsłonięcie popiersia marszałka Piłsudskiego miało miejsce 19 grudnia 1937 r. Jak podają ówczesne kroniki tamtego dnia miały miejsce dwie ceremonie. Najpierw na wzgórzu Pincio, dominującym nad placem del Popolo, odsłonięto pomnik Francesco Nullo, dowódcy ochotników włoskich, tzw. garibaldczyków, uczestniczących w powstaniu styczniowym 1863 r. Nullo przybył z Włoch do Krakowa w kwietniu 1863 r., a 3 maja na czele Legii Włosko-Francuskiej przekroczył granicę Królestwa Polskiego pod Krzeszowicami.

Zginął dwa dni później, 5 maja, w bitwie z Rosjanami pod Krzykawką. Jego grób znajduje się w Olkuszu, a pomnik w Warszawie - wykonał go Gianni Remuzzi, włoski rzeźbiarz z Bergamo, miasta rodzinnego garibaldczyka. Na tę uroczystość polska delegacja przywiozła z kraju polską ziemię, w której spoczywa Nullo. Następnie odbyło się odsłonięcie pomnika marszałka Piłsudskiego przy dedykowanej mu alei. Kronikę uroczystości można zobaczyć na archiwalnym, włoskim filmie:

Niestety, dziś Włochom nazwisko Piłsudskiego mało co mówi, dlatego obchody 100. rocznicy Cudu nad Wisłą stały się doskonałą okazją, by przypomnieć wszystkim tę wspaniałą postać, która wpłynęła nie tylko na losy Polski, ale i całej Europy. Pomnik J. Piłudskiego, odnowiony kilka lat temu dzięki staraniom Ambasady RP, jest miejscem spotkań Polaków mieszkających w Rzymie, szczególnie w dniach rocznic związanych z Marszałkiem. W tym roku, z okazji 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej i Święta Wojska Polskiego, pod pomnikiem marszałka Piłsudskiego złożyli wieńce przedstawiciele Ambasady RP w Rzymie pod przewodnictwem nowo mianowanego attaché wojskowego, płk Krzysztofa Czarnieckiego.