Reklama

Praprababka włoskiej dynastii - parafianka z Lisowa

Chodzi o Franciszkę Krasińską z Maleszowej w par. Lisów, królewiczową kurlandzką, potajemnie poślubioną przez Karola Wettyna Sasa, następcę tronu polskiego, a tym samym protoplastkę europejskich domów panujących. - Za Franciszkę będziemy się modlić w pierwszą niedzielę października, z racji jej imienin. Zawiadomiliśmy o tym fakcie także ambasady zainteresowanych jej osobą krajów europejskich - mówi ks. Czesław Krzyszkowski, proboszcz z Lisowa

Niedziela kielecka 36/2011

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Przypomniana po latach

Nie ma w tym niczego nadzwyczajnego, bowiem Franciszka jest nazywana praprababką niejednej europejskiej dynastii. - Jej osobą i pamiątkami na Kielecczyźnie zainteresowała się np. ambasada włoska, z racji pokrewieństwa z Wiktorem Emanuelem - mówi konserwator zabytków Grzegorz Wiatr, prowadzący renowację kaplicy Krasińskich z ołtarzem św. Barbary w lisowskim kościele.
Zapewne ze względu na Franciszkę przybędą świętokrzyskie amazonki, które królewiczową Polską, zmarłą na raka piersi, rok temu obrały sobie za patronkę i które gościły już w Lisowie. W jej rodzinnej Maleszowej - koncerty, głośna lektura książek, w klimacie pikniku z epoki. Bp Kazimierz Ryczan, przewodniczący październikowej uroczystości, poświęci także wówczas prace wykonane przy elewacji kościoła i dokona bierzmowania młodzieży.
Odkrywanie po ponad dwustu latach postaci Franciszki uruchomił kielecki historyk, Dariusz Kalina, związany z terenowym oddziałem Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Kielcach. Przekonuje, że to jedyna historyczna postać urodzona na Kielecczyźnie, której przysługiwał tytuł królewski. Pokłosiem pracy badawczej D. Kaliny jest publikacja jego autorstwa „Lisów, Maleszowa, Piotrkowice. Rodzinne miejsca Franciszki Krasińskiej” (wyd. Fundacja Rozwoju Regionu Pierzchnicy, Kielce - Lisów 2011) oraz szereg inicjatyw, mających na celu przypomnienie zapoznanej królewiczowej rodem spod Kielc.

Kim była?

Franciszka Krasińska (ok. 1742-96), piękna, a nieszczęśliwa (przynajmniej po zamążpójściu) starościanka nowokorczyńska spod Kielc, dorastała w zamku w Maleszowej, wśród trzech równie nadobnych sióstr. A zamek ojca Stanisława Krasińskiego (fundatora m.in. kaplicy w niedalekim sanktuarium piotrowickim, gdzie w krypcie bezpośrednio pod kaplicą został pochowany) tętnił życiem, obecność panien na wydaniu przyciągała złotą młodzież. Czy dlatego siedzibę Krasińskich nazywano Paryżem? Ale pod piękną fasadą były poważne rysy - finansowe i inne, możny ród Krasińskich miał kłopoty. Najpiękniejsza i trzecia z kolei spośród sióstr, wykształcona i inteligentna Franciszka, wśród tłumu adoratorów miała także młodziutkiego Kazimierza Pułaskiego, przyszłego bohatera Stanów Zjednoczonych. Ale to nie jemu oddała rękę, choć, jak twierdzi D. Kalina - była w nim platonicznie i z wzajemnością zakochana (i po latach wspomogła finansowo jego wyprawę za ocean). Franciszka poślubiła potajemnie królewicza Karola (1760 r., podczas pobytu na pensji w Warszawie), zapewne za cichą aprobatą swojej rodziny. Nie została jednak drugą Barbarą Radziwiłłówną - teść August III Mocny, prowadzący nawet na tamte czasy wyjątkowo rozwiązły tryb życia, nie zaakceptował nigdy tego bądź co bądź formalnego ślubu. Młody małżonek także dość szybko, być może pod naciskiem rodziny, ostygł w uczuciach. A piękna Franciszka, bez należytego uposażenia, związana sakramentem i tajemnicą, tułała się po dworach i zakonach. Opuszczona, zaangażowała się całym sercem po stronie konfederacji barskiej, stając się jej prawdziwym dobrym duchem i bodaj najsympatyczniejszą postacią w gronie działających tam kobiet. Ostatecznie, na skutek interwencji m.in. cesarzowej Marii Teresy, niewdzięczny królewicz zdecydował się w 1775 r. zabrać żonę do siebie. Małżonkowie zamieszkali w zamku Elsterwerda w Saksonii. W rok później, po uznaniu małżeństwa, Sejm Rzeczpospolitej zabezpieczył dożywocie Franciszce jako królewiczowej polskiej. Wiodąc życie często samotne, niepozbawione trosk materialnych i przykrości ze strony dworu, księżna kurlandzka zmarła w kwietniu 1796 r., po dwuletnim zmaganiu się z rakiem piersi.
Jej dzieje i m.in. zamek w Maleszowej opisała Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, popularyzując w zbeletryzowanej, odautorskiej formie losy Franciszki w poczytnym „Pamiętniku”.
Jedyne dziecko pary książęcej, córka Maria Krystyna Albertyna, poślubiła w 1797 r. księcia Karola Emanuela Sabaudzkiego z rodu Carignan, a po jego śmierci - księcia de Montléart, z którym zamieszkała w Paryżu. Synem z jej pierwszego małżeństwa był Karol Albert, król sardyński w latach 1831-49, a wnukiem - Wiktor Emanuel II (1820-78), pierwszy król zjednoczonych Włoch.

Ślady

Na Kielecczyźnie materialnym śladem po możnym rodzie Krasińskich jest kaplica św. Barbary w lisowskim kościele z kryptą nagrobną rodu i bogactwem epitafiów sławiących Krasińskich. Źródła historyczne wspominają o drzewach sadzonych ręką Franciszki czy o srebrnej lampie zakupionej do kościoła. - Kroniki parafialne spłonęły w pożarze, nie wiadomo, jakie w nich były wzmianki na ten temat - dodaje ks. prob. Czesław Krzyszkowski. - Materialne ślady po Franciszce to zamek w Maleszowej, kościół parafialny w Lisowie z kaplicą rodową Krasińskich - gdzie z pewnością musiała się modlić i miejsce pochówku jej ojca w Piotrkowicach - porządkuje D. Kalina. A świerk na cmentarzu w Lisowie, sadzony ręką Franciszki, został zniszczony podczas bombardowania w okolicy.
- Postacią Franciszki zainteresowałem się przygotowując materiały do książki o Pierzchnicy, a potem o Maleszowej. Dla mnie osobiście Franciszka Krasińska jest synonimem uczciwości i wierności małżeńskiej - dodaje Kalina. I wraca do wcześniejszego wątku jej życia na zamku w Maleszowej: do znajomości z Kazimierzem Pułaskim i do filmu o bohaterze Stanów Zjednoczonych, który powstaje na podstawie scenariusza Mariusza Maxa Kolonko. - Byłem zdeterminowany, aby do tej historii włączyć Franciszkę i dzieje tamtego młodzieńczego romansu. I udało się! W filmie będą akcenty z Maleszowej, Lisowa, Piotrkowic, a być może także z Kielc - zapowiada Dariusz Kalina.
I tak na powrót w świadomości społecznej ożywa postać smutnej królewiczowej polskiej rodem spod Kielc - kolejny dowód na bogactwo historii w naszych parafiach na świętokrzyskiej ziemi i być może zachęta do jej odkrywania.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2011-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ujawniła plany skandalicznego seminarium. Teraz szef Instytutu Pileckiego ją zwolnił

Podczas konferencji prof. Krzysztof Ruchniewicz, dyrektor Instytutu Pileckiego, ogłosił odwołanie Hanny Radziejowskiej ze stanowiska szefowej berlińskiej filii Instytutu. Radziejowska miała wcześniej poinformować Ministerstwo Kultury o planach zorganizowania seminarium dotyczącego zwrotu dóbr kultury przez Polskę m.in. Niemcom, Ukrainie, Białorusi, Litwie oraz restytucji mienia prywatnego osób pochodzenia żydowskiego.

Jak przekazał Ruchniewicz, „ostatnie działania Radziejowskiej poważnie podważyły zaufanie u pracodawcy”.
CZYTAJ DALEJ

„Triumf serca” - to mocny film. Św. Maksymilian przemawia w inny, nowy sposób

2025-08-14 16:36

[ TEMATY ]

film

św. Maksymilian Kolbe

Milena Kindziuk

Kadr z filmu

Nie byłam jeszcze na takiej premierze filmu, podczas której reżyser po projekcji inicjuje na scenie modlitwę. Tak było w tym przypadku – Anthony D’Ambrosio zaskoczył. Później aktorzy mówili, że cała ekipa modliła się na planie przed zdjęciami. I to w filmie czuć. Zwłaszcza, kiedy ogląda się jego najmocniejsze sceny.

Podziel się cytatem - W ostatnich miesiącach widziałem wielu szlachetnych ludzi tracących swoje człowieczeństwo. Zapomniałem już, że na świecie było kiedyś jakieś dobro… A potem to, co on zrobił wczoraj, sprawiło, że sobie przypomniałem” – wyznaje jeden z więźniów w celi śmierci w Auschwitz, patrząc na ojca Maksymiliana Kolbego. - „ Maksymilianie, mogę nie dożyć kolejnego wieczoru, ale chciałbym dołączyć do twojej milicji….”.
CZYTAJ DALEJ

Prezydent Karol Nawrocki: Każdego roku 15 sierpnia w Polakach budzi się duch zwycięzców

2025-08-15 13:58

[ TEMATY ]

15 sierpnia

Prezydent Karol Nawrocki

duch zwycięzców

PAP

Prezydent Karol Nawrocki

Prezydent Karol Nawrocki

Prezydent Karol Nawrocki zapowiedział w piątek podczas obchodów Święta Wojska Polskiego, że będzie domagał się podjęcia decyzji o przeznaczeniu 5 proc. PKB na obronność. Szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz mówił z kolei, że pod względem zdolności operacyjnych musimy w 5 lat stanąć na podium państw NATO.

W piątek na warszawskiej Wisłostradzie trwają obchody Święta Wojska Polskiego z udziałem najważniejszych dygnitarzy, w tym prezydenta Karola Nawrockiego, premiera Donalda Tuska, marszałka Sejmu Szymona Hołowni i wicepremiera, ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, a także najważniejszych dowódców wojskowych, m.in. szefa francuskiego Sztabu Generalnego gen. Thierry’ego Burkharda. Kulminacyjnym punktem obchodów jest defilada z udziałem ponad 4000 żołnierzy.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję