Niezwykły, bo podziemny plener malarski zorganizowało w dniach 13 i 14 marca br. Muzeum Żup Krakowskich w Kopalni Soli w Wieliczce, Uzdrowisko Kopalni Soli w Bochni III i Fundacja Sztuki Osób Niepełnosprawnych. Jest to piąty z kolei, a trzeci Międzynarodowy Plener Malarski dla Osób Niepełnosprawnych pt. "Podziemia Wieliczki i Bochni w twórczości artystów niepełnosprawnych".

66 artystów niepełnosprawnych z różnymi schorzeniami - narządu ruchu, słuchu, wzroku, z upośledzeniem umysłowym, często na wózkach inwalidzkich wraz ze swymi opiekunami, z Polski i Słowacji - zostało zawiezionych do Muzeum Żup Krakowskich, aby tam pod troskliwą opieką zespołu obsługi mogli przy pomocy różnorakich technik malarskich utrwalić piękno stworzone przez człowieka współpracującego z naturą. A jest co podziwiać.
Muzeum Żup Krakowskich mieści się w liczącej ponad 700 lat Kopalni Soli w Wieliczce i jest jednym z największych muzeów górniczych w Europie. Powstało przed 50 laty. Posiada 14 komór wystawowych i 2 rezerwaty górnicze o łącznej powierzchni 6656 m2. Mieści się na poziome trzecim kopalni, tj. 135 m pod ziemią. W 1978 r. kopalnia została wpisana na I Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody UNESCO. W ciągu 50-letniej działalności, prócz stałych ekspozycji, Muzeum zorganizowało ok. 70 wystaw czasowych o przeróżnej tematyce, prowadzi szeroką działalność edukacyjną w szkołach i wśród dorosłych.
- Spośród wielu podejmowanych przez nas inicjatyw dwie szczególnie cieszą się dużą popularnością i wpisały się na stałe do naszego kalendarza: koncerty muzyczne Popołudnie ze Straussem i ta dzisiejsza, którą organizujemy od pięciu lat z Fundacją Sztuki Osób Niepełnosprawnych, a od tego roku również z Kopalnią Soli w Bochni - plener malarski dla osób niepełnosprawnych - mówił podczas specjalnie zorganizowanej w Muzeum konferencji prof. Antoni Jodłowski - dyrektor Muzeum Żup Krakowskich.
Dziennikarze mieli okazję zobaczyć artystów przy pracy. Janina Najmiec z Sosnowca, Helena Łącka z Krakowa oraz wielu innych artystów wybrało komorę Marii Teresy II, gdzie wyeksponowano luksusową kolejkę, którą zwiedzał kopalnię cesarz Franciszek Józef (cesarz trzykrotnie był w Wieliczce). Kolejka oświetlona stylowymi lampami była ciągniona przez konie. Marek Anczy z Lublińca Zdroju z przyborami do rzeźbienia i kawałkiem lipowego drewna usadowił się naprzeciw dwóch figur z soli św. Kingi i św. Barbary. - Św. Barbarę już rzeźbiłem u siebie, na Śląsku. Teraz rzeźbię św. Kingę - mówi. Józef Stachnik i Ewa Hajdukiewicz, znani artyści z Krakowa, za obiekt swego artystycznego zainteresowania wybrali potężne koło czerpakowe, które w XVIII wieku wykorzystywano do transportu solanki.
- Kopalnia Soli w Wieliczce jako jedyna w Europie posiada unikatową kolekcję zespołu maszyn i urządzeń do górniczego transportu pionowego i poziomego: od XVII-wiecznego kołowrotu ręcznego, przez kierat konny, do maszyny parowej i elektrycznej - objaśnia prof. Antoni Jodłowski grupie osób obserwujących pracę artystów.
- Dla mnie niezwykle cenna jest inicjatywa Fundacji. Zdawałoby się, że 135 m pod ziemią w środowisku nieprzyjaznym dla osób niepełnosprawnych nie ma szans na zorganizowanie takiego pleneru. Muzeum Żup Krakowskich powstawało w latach 50. Zostało ono usytuowane na jednym poziomie. I to jest wielki plus. Jedynym problemem może być zjazd do kopalni turystycznym szybem Daniłowicza. Ale i to też można rozwiązać, bo klatki windy są duże, pojemne i nawet osoby na wózkach inwalidzkich mogą swobodnie zjechać na dół. Mimo iż jest to już kolejny plener, dotychczas nie było skarg na organizację. I mamy nadzieję na dalszą współpracę z Fundacją.
Zupełnie inne warunki ma Kopalnia Soli w Bochni. Jest to najstarsza kopalnia soli na ziemiach polskich i najstarszy zakład pracy działający nieprzerwanie od 1248 r. Z części podziemnych wyrobisk, labiryntów solnych, komór i korytarzy w 1995 r. utworzono trasę turystyczną, a największą komorę Warzyn przystosowano dla celów rekreacyjnych i sanatoryjnych z 230 łóżkami. Podobnie jak w Wieliczce - jest tu kaplica św. Kingi z 1747 r. Są piękne XVIII-wieczne komory Kristian, które z powodu wąskich strzelistych i pionowych kształtów zwane są katedrami. Z tego samego okresu pochodzi komora Kieratowa z rekonstruowanym urządzeniem kieratowym i wiele, wiele innych. Rocznie kopalnia przyjmuje ok. 700 tys. turystów - opowiada dyrektor uzdrowiska. Artyści zostali rozlokowani w komorze August na głębokości 212 m i w komorze Warzyn na 250 m.
Pomysł na plener w kopalni zrodził się w Fundacji Sztuki Osób Niepełnosprawnych, bowiem twórczość artystyczna jest najlepszą formą rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Pozwala zapomnieć o dolegliwościach i uwierzyć, że w niczym nie ustępują osobom zdrowym. Plener w kopalni pośród różnorodnych obiektów historycznych, w specyficznym mikroklimacie - to pomysł, który najlepiej zrealizował się właśnie w tym miejscu, w zabytkowych wnętrzach Muzeum Żup Krakowskich. Dzięki dobrej opiece pracowników Muzeum nasi podopieczni czują się bezpiecznie, a mroczne kopalniane wnętrza w ich obrazach są miejscem kolorowym, radosnym i pełnym ciepła - mówi Andrzej Gerlach, prezes Fundacji. Ich dzieła zostaną wyeksponowane na wystawie Podziemia Wieliczki i Bochni w twórczości artystów niepełnosprawnych w dniach 24 maja - 16 czerwca br. w Muzeum, a następnie w Kopalni Soli w Bochni.