21 marca br. minęła 100. rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku - Józefa Mackiewicza (zm. na emigracji w Londynie w 1985 r.), który w swej twórczości z niezwykłym realizmem odmalował proces ujarzmiania Polaków przez komunistów na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej po 1939 r., sowieckie metody "wydzierania" duszy i komunistyczne ludobójstwo. Jego powieści: Nie trzeba głośno mówić, Lewa wolna, Kontra, Droga donikąd, jak również liczne nowele i opowiadania - to przejmujące, a zarazem najwyższej literackiej próby świadectwo czasów.
W PRL Józef Mackiewicz był, oczywiście, pisarzem zakazanym i szczególnie znienawidzonym. Tym bardziej, że w 1943 r. z polecenia dowództwa Armii Krajowej uczestniczył osobiście w ekshumacji ciał polskich oficerów zamordowanych przez komunistów w Katyniu i jako pierwszy dał świadectwo światu o tym straszliwym sowieckim ludobójstwie. Jeszcze do dziś ciągnie się za pisarzem wyraźna niechęć "postępowej lewicy"...
21 marca br. w warszawskim Teatrze Małym odbyła się uroczysta sesja w 100. rocznicę urodzin Pisarza. Spotkanie poprowadził znany prozaik - Marek Nowakowski, a uczestniczyła w nim Halina Mackiewicz, córka pisarza i prawna spadkobierczyni jego twórczości. Podczas spotkania, na które tłumnie przybyli goście z całej Polski, Kazimierz Orłoś podzielił się z zebranymi wspomnieniem o domu rodzinnym pisarza, a Jan Tomkowski zaprezentował szkic poświęcony jego twórczości. Spotkanie uświetnił występ tenora Stanisława Kowalskiego, który wspaniale wykonał polskie pieśni kresowe, natomiast aktor scen warszawskich Adam Bauman czytał przejmujące fragmenty prozy Józefa Mackiewicza.
Podczas spotkania sekretarz jury Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza - znany publicysta Stanisław Michalkiewicz przedstawił stan przygotowań do przyznania i wręczenia (po raz pierwszy) tej nagrody, która to uroczystość odbędzie się 11 listopada br., w Święto Niepodległości Polski. Na konkurs wpłynęło ok. 90 prac, z których jury zakwalifikowało 52 utwory literackie i publicystyczne, spełniające formalne wymogi regulaminu konkursowego. St. Michalkiewicz przedstawił też projekt gotowego już medalu (z wizerunkiem pisarza i jego credo: "Tylko prawda jest ciekawa"), wykonanego ze złota, który wraz z nagrodą główną co roku wręczany będzie zwycięzcy konkursu.
Przypomnijmy, bo warto, że Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza w wysokości 7 tys. dolarów i złoty medal ufundowało dwóch polskich przedsiębiorców - Zbigniew Zarywski z Tarnowa i Jan M. Małek z Kalifornii. W skład jury konkursu wchodzą: Tomasz Burek, Ryszard Legutko, Jan M. Małek, Stanisław Michalkiewicz (sekretarz), Andrzej Nowak, Marek Nowakowski (przewodniczący jury), Włodzimierz Jasiński-Odojewski, Kazimierz Orłoś, Jacek Trznadel, Zbigniew Zarywski i Rafał Ziemkiewicz.
Nagroda Literacka im. Józefa Mackiewicza - od początku do końca spontaniczna, oddolna inicjatywa niezależnych środowisk kulturalnych, wypełnia tę "pustkę zaniechania" ze strony Ministerstwa Kultury, które od 1989 r. nie uczyniło nic, by twórczość jednego z najwybitniejszych prozaików polskich XX wieku stała się dostępna szerokim kręgom czytelniczym.