Reklama

Dzieło wielkie, wielkiej uwagi wymagające

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Monumentalna publikacja Renaty Rogozińskiej W stronę Golgoty. Inspiracje pasyjne w sztuce polskiej w latach 1970-1999 (Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 2002) jest niewątpliwie dziełem wielkim, po raz pierwszy w nauce polskiej podejmującym temat tak szeroko zakrojony ( szerzej niż w znanym dziele o. Dominika Łuszczka OSPPE). Jest jednak jednocześnie dziełem budzącym wiele kontrowersyjnych emocji. I przyznam się, że po raz pierwszy w życiu postawiony zostałem wobec lektury budzącej tyleż autentycznego zachwytu, co daleko posuniętych wątpliwości. Tu od razu dodam, iż co najmniej dwie prace (na s. 69 i 140) w ogóle nie powinny były się w książce znaleźć.
Za największą zaletę książki Renaty Rogozińskiej uważam jej warstwę dokumentacyjną, zwłaszcza w odniesieniu do lat 70. i 90., gdyż okres lat 80. doczekał się paru opracowań.
Kompozycja książki R. Rogozińskiej oparta jest na bardzo rozbudowanej warstwie refleksyjnej, daleko wykraczającej poza komentarz krytyczny. Jest to swoista, samodzielna warstwa literacka o charakterze refleksji filozoficznych i teologicznych, o imponującym zakresie odniesień źródłowych.
Ale tu zaczyna się poważny problem - na ile ten ciąg teoretyczno-literacki rzeczywiście koresponduje z dziełami przypisywanymi poszczególnym tezom i rozważaniom. W moim odczuciu często zachodzi tu - niestety - nadinterpretacja i sztuczna korelacja. Jest to zwłaszcza widoczne w przypadku artystów mniejszej czy małej skali, co zresztą jest zjawiskiem oczywistym.
Myślę, że problem ten, istotny dla całej książki, wynika z rozciągliwego traktowania przez Autorkę słowa "inspiracja" - tak dalece, że w jej obrębie mogą się znaleźć powierzchowne nawiązania do pewnych motywów, nie mające w sobie wewnętrznego pokrycia. Jest to moment, w którym niekwestionowana naukowość podjętego przez Autorkę przewodu obraca się przeciw niemu samemu, sprowadzając go z konieczności na manowce podobieństw ikonograficznych na poziomie pewnej gry formalnej. Niemniej to właśnie ubogaca i dopełnia warstwę dokumentacyjną dzieła.
Omawiana książka jest wynikiem wieloletnich, czy może raczej kilkuletnich intensywnych wysiłków badawczych Autorki. Należy się jej za to szczególne uznanie. Niestety, i to wspaniałe dzieło ma pewne braki faktograficzne, wynikłe zarówno z postawy "artystowskiej" Autorki, dla której ważny jest cały rozdział poświęcony abstrakcji ( co, według mnie, ma jedynie luźny związek z podjętym tematem), jak i może niepełności kontaktów środowiskowych. Do skutków pierwszego z tych powodów zaliczyłbym brak niektórych twórców ściśle religijnych, takich jak np. malarka i witrażystka Hanna Szczypińska czy autor znakomitych mistycznych i utrzymanych w duchu "stwoszowskim" krucyfiksów - zmarły przed trzema laty Jerzy Machaj. W związku z drugim wymienionym powodem widzę np. brak malarstwa (niekiedy wzbogacanego elementami asamblażu) Mariana Gromady, znakomitego twórcy religijnego, czy marginalne wspomnienie świetnego malarza z Częstochowy Aleksandra Markowskiego.
W sumie - o ile, załóżmy, Autorka widzieć może zaprezentowaną sztukę jako piramidę, to mnie się wydaje, iż jest to piramida ze szczerbami u wierzchołka, natomiast z nazbyt rozdętą podstawą czy raczej dolną częścią, przy bardzo wątpliwym faworyzowaniu artystów w rodzaju Marka Sobczyka.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

„Ani razu się nie poskarżył”. Jak wyglądały ostatnie dni na ziemi Carla Acutisa?

2025-06-13 21:02

[ TEMATY ]

bł. Carlo Acutis

Agata Kowalska

Carlo Acutis

Carlo Acutis

Carlo Acutis to dziś uwielbiany przez młodych i nie tylko, rozkochany w Eucharystii nastolatek z Włoch. Jego ziemskie życie, to nie tylko pozytywne chwile w drodze do świętości, to także cierpienie i ból spowodowane ciężką chorobą. Carlo zmarł w młodym wieku, jak wyglądały jego ostatnie dni na ziemi?

Artykuł zawiera fragment z nowej książki z obszernymi fragmentami zapisków Carla: „Carlo Acutis. Jest ogień!” wyd. eSPe. Zobacz więcej: ksiegarnia.niedziela.pl.
CZYTAJ DALEJ

Na drodze do budowy ekspresówki stanęła kapliczka. Co zrobił wykonawca?

2025-06-09 15:39

[ TEMATY ]

kapliczka

GDDKiA

Via Carpatia

droga ekspresowa

S19

Oddział Rzeszów

GDDKiA-Oddział Rzeszów

Kapliczka przy nowo budowanej drodze ekspresowej S19

Kapliczka przy nowo budowanej drodze ekspresowej S19

W Polsce realizowanych jest wiele inwestycji drogowych, w tym droga ekspresowa S19. Jest to część trasy Via Carpatia, która powstaje we wschodniej części Polski, od granicy z Białorusią do granicy ze Słowacją. Na drodze ogromnej inwestycji stanęła mała kapliczka. A właściwie stoi tu już około 100 lat.

Budowa drogi ekspresowej S19 na odcinku Babica - Jawornik to nie tylko monumentalne podpory obiektów, imponujące ilości wykorzystanej stali, betonu, sprzętu oraz ciężka praca ludzi. To również wyjątkowa historia przydrożnych kapliczek, które są integralną częścią podkarpackiego krajobrazu.
CZYTAJ DALEJ

Zmiany personalne 2025. Abp Galbas wręczył dekrety

2025-06-13 23:00

[ TEMATY ]

zmiany

zmiany księży

zmiany personalne

Archidiecezja Warszawska

zmiany kapłanów

Karol Porwich/Niedziela

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas wręczył dekrety księżom zmieniającym parafie oraz ogłosił zmiany ogólnodiecezjalne

Spotkanie w sali konferencyjnej Domu Arcybiskupów Warszawskich rozpoczęło się modlitwą oraz odczytaniem fragmentu Dziejów Apostolskich (Dz 8,26-40) o początkach działalności misyjnej Kościoła, do którego w słowie do księży odwoływał się abp Adrian Galbas.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję