Reklama

Pamięć

Nie tylko Monte Cassino

Niedziela Ogólnopolska 33/2004

Stanisław Haykowski „Mogiły”

Stanisław Haykowski „Mogiły”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Epopea zaczęła się na Wschodzie - tam były narodziny i pierwsze sławne boje II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. I Korpus Polski organizował się w Wielkiej Brytanii, miał jej bronić przed inwazją niemiecką, a potem został przerzucony do Francji wraz z armią aliancką.
Historycy wojskowości utworzyli pojęcie Wojska Polskiego na Środkowym (Bliskim) Wschodzie 1940-42. Były to jednostki polskie tworzone w Syrii (która była mandatem francuskim), potem w Palestynie i Egipcie. Podstawą powoływania tych formacji były umowy wojskowe polskiego rządu emigracyjnego z rządami Francji i Wielkiej Brytanii. W kwietniu 1940 r. rozpoczęto formowanie Brygady Strzelców Karpackich. Podstawową masę żołnierską tworzyli ewakuowani z Rumunii i Węgier żołnierze polscy. Po klęsce Francji w 1940 r. odziały polskie przeszły początkowo do Palestyny, a potem do Egiptu i podporządkowane zostały Brytyjczykom. W Brygadzie Strzelców Karpackich znajdowali się ułani karpaccy, którzy byli ostatnią konną kawalerią polską na Zachodzie - wkrótce bowiem zostali zmotoryzowani. Jako znak na proporczykach mieli oni dwie skrzyżowane palmy.
Brygada Strzelców Karpackich walczyła w Afryce Pn. - tu zdobyli oni pierwsze szlify bojowe. W walkach o Tobruk, który trzykrotnie przechodził z rąk niemiecko-włoskich do alianckich, brała udział Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. Walki toczyły się w skrajnie trudnych warunkach klimatycznych i terenowych. Straty Brygady Karpackiej były bardzo duże; sięgały 25 procent. Na cmentarzu wojskowym w Tobruku jest polski sektor. Latem 1941 r. utworzono dowództwo Wojska Polskiego na Bliskim Wschodzie z siedzibą w Kairze.
Równolegle - po inwazji niemieckiej na ZSSR - na mocy umowy Sikorski-Majski rozpoczęło się formowanie Wojska Polskiego w Sowietach. Tworzenie się tego wojska było możliwe dzięki tzw. amnestii dla Polaków - zwalnianiu Polaków z łagrów i więzień. Do ważnych miejsc formowania się tego wojska należały Tatiszczewo i Buzułuk. Okres formowania się przypadł m.in. na czas straszliwych mrozów, a żołnierze mieszkali pod namiotami. Dowództwo objął zwolniony z więzienia gen. Anders. Dowództwu chodziło o to, żeby jak największą liczbę Polaków wyrwać z Sowietów. Stalin zgodził się wprawdzie na formowanie Wojska Polskiego do obrony Sowietów, ale gen. Anders myślał perspektywicznie i wyprowadził wojsko, a także cywilów, dużą liczbę kobiet i dzieci polskich w szeregach junackich do Iranu, Iraku i Palestyny. Przez dołączenie do istniejącego Wojska Polskiego na Bliskim Wschodzie powstał II Korpus. Został on powołany 21 lipca 1943 r., następnie przerzucony do Włoch, walczył pod Monte Cassino, Bolonią i Ankoną.
O tych dziejach Polaków opowiada wystawa w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, zatytułowana: Przechodniu, powiedz Polsce..., czynna do końca sierpnia br. Tytuł wystawy wzięty został z wiersza greckiego, sławiącego bohaterstwo Spartan w bitwie pod Termopilami. Wystawa jest bogata, prezentuje bardzo różnorodny wybór eksponatów: mundury, dokumenty, fotografie, wycinki prasowe, plakaty, broń. Jest m.in. czapka futrzana (tzw. papacha), ofiarowana gen. Sikorskiemu, kiedy był w Rosji. Mundury nie były ani rosyjskie, ani angielskie. Możliwe, że były to mundury polskie, zagrabione w naszych magazynach w 1939 r. Wzruszający jest obraz przedstawiający żołnierzy polskich w Ankonie - stoją bezradni, bez przyszłości, bo do Polski wrócić nie mogą.
Ale ich trud nie poszedł na marne. Dzięki Monte Cassino, dzięki Powstaniu Warszawskiemu ominął nas los 17. republiki, a przez to rozmiary zniszczeń dokonanych przez komunizm były w naszym kraju mniejsze, niż by być mogły.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Psychiatra i lekarz dla 13-latków bez wiedzy i zgody rodziców?

2025-07-09 11:05

[ TEMATY ]

ustawa

PFROŻ

ograniczenia prawa rodziców

Adobe Stock

Ustawa ograniczająca prawa rodziców

Ustawa ograniczająca prawa rodziców

„Projekt ten będzie powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektów” - czytamy w przekazanym KAI Stanowisku Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia dotyczącym projektów ustaw ograniczających prawa rodziców.

Autorzy komentują projekt nowelizujący ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalony przez Sejm 25 czerwca 2025 r. Wprowadza on zmiany dotyczące przede wszystkim możliwości uzyskiwania przez małoletnich (od 13 roku życia) określonych świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej, bez zgody i wiedzy rodziców.
CZYTAJ DALEJ

Papież Leon XIV i świat na miarę dzieci

2025-07-09 09:34

[ TEMATY ]

dzieci

świat

Papież Leon XIV

kard. Robert Prevost

dwa miesiące

Vatican Media

Leon XIV błogosławi dziewczynkę na Placu św. Piotra

Leon XIV błogosławi dziewczynkę na Placu św. Piotra

Minęły dwa miesiące od wyboru kard. Roberta Francisa Prevosta na Stolicę Piotrową, a już pojawiło się wiele symbolicznych obrazów tego dopiero co rozpoczętego pontyfikatu. Wśród nich – choć mniej znany – znajduje się również ten, na którym nowy Papież pochyla się, by przybliżyć się do dziewczynki, która chce mu podarować rysunek. To prosty gest, który jednak niesie ze sobą ważne przesłanie: aby budować lepszy świat, trzeba zejść do poziomu dzieci.

W czasie pierwszych dwóch miesięcy pontyfikatu Leona XIV pojawiło się wiele pełnych znaczenia obrazów. Niektóre z nich na długo pozostaną w pamięci, jak powstrzymywane przez nowo wybranego Papieża łzy, gdy po południu 8 maja, podczas swojego pierwszego błogosławieństwa Urbi et Orbi, z centralnej loggii Bazyliki św. Piotra patrzył na rozradowany tłum na placu św. Piotra. Jest jednak jedno zdjęcie, dużo mniej znane, który w naturalny sposób niesie ze sobą przesłanie i wizję przyszłości. Przedstawia ono Papieża Leona kucającego obok dziewczynki, która pokazuje mu rysunek, podczas odbywających się w Watykanie letnich półkolonii.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV przyjął prezydenta Ukrainy. Gotowość pomocy w rozmowach pokojowych

2025-07-09 15:22

[ TEMATY ]

Wołodymyr Zełenski

Papież Leon XIV

Vatican Media

Leon XIV przyjął w Castel Gandolfo prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego i powtórzył gotowość przyjęcia w Watykanie przedstawicieli Rosji i Ukrainy na potrzeby negocjacji pokojowych.

Wołodymyr Zełenski przybył do Castel Gandolfo, gdzie letni wypoczynek spędza Leon XIV. Jak informuje Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej, podczas audiencji u Papieża rozmawiano o trwającym konflikcie oraz pilnej potrzebie znalezienia sprawiedliwego i trwałego pokoju.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję