„Na to On rzekł do nich: ‘O nierozumni, jak nieskore są wasze serca do wierzenia we wszystko, co powiedzieli prorocy!’” (Łk 24,25). W tekście greckim Ewangelii według św. Łukasza występuje w tym miejscu wyrażenie: o idiotai. Rozumiemy na pewno, co ono znaczy. Po polsku mamy trochę łagodniej: „O, nierozumni!”. Greckie słowo nie ma tak pejoratywnego znaczenia jak w języku polskim. Sugeruje, że jeżeli chodzi o świadomość pustego grobu i zmartwychwstania, to jakaś trudność tkwi w uczniach Jezusa. To w nich istnieje jakiś cień, przeszkoda do pokonania. Te słowa niech nam przypomną o jednej prostej prawdzie: wiara religijna chroni rozum przed upadkiem i dekadencją.

Nie ma sprzeczności między wiarą a rozumem! Rozum pozbawiony zakorzenienia w Bogu obraca się przeciwko sobie. Gdyby człowiek kierował się w życiu wyłącznie rozumem, bylibyśmy straszliwie biedni i okaleczeni. Rozumem nie może kierować się matka, która spodziewa się dziecka. Rozumem nie może kierować się ktoś, kto stwierdził, że bliska osoba jest chora i trzeba ją przez całe życie pielęgnować i karmić. Rozumem nie kieruje się ktoś, kto pracuje w domu starców i otacza opieką ludzi, którzy nie przynoszą żadnego doraźnego zysku, a wymagają stałej troski. Rozumem nie kieruje się ktoś, kto czeka na męża, żonę czy dziecko przez wiele tygodni, miesięcy i lat, kto jest w stanie pokonywać wszelkie trudności, aby przyjść z pomocą innym. Tam rozum jest być może ostatnią instancją, która ma znaczenie. I warto o tym pamiętać!

Wiara chroni rozum – trzeba o tym nieustannie przypominać wszystkim, którzy próbują wykopać przepaść między wiarą a rozumem. Lecz zarazem rozum chroni wiarę. Rozum wymaga, aby nasza wiara była dojrzała, roztropna i mądra. Może być bowiem tak, że fałszywa czy złudna wiara staje się karykaturą religijności i prawdziwej pobożności.

Podziel się cytatem

Wiara i rozum to dwa skrzydła, na których człowiek wznosi się do Boga. Nieznajomy wyjaśnia uczniom zmierzającym do Emaus: chcecie zrozumieć sens tego, co się wydarzyło? Sięgnijcie do Starego Testamentu, sięgnijcie do ksiąg świętych Izraela. Tam o tym wszystkim już było! „Czyż Mesjasz nie miał tego cierpieć, aby wejść do swej chwały?” (Łk 24,26). Na kartach pierwszej części Pisma Świętego były zapowiedzi Mesjasza jako króla, proroka i kapłana, ale nade wszystko – jako Mesjasza cierpiącego: „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił? Daleko od mego Wybawcy słowa mego jęku. (…) Przebili ręce i nogi moje, policzyć mogę wszystkie moje kości” (por. Ps 22) – modlili się Izraelici przez setki lat przed przyjściem Chrystusa. A On „był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. Spadła Nań chłosta zbawienna dla nas, a w Jego ranach jest nasze uzdrowienie” – wołał prorok Izajasz setki lat przed Chrystusem! (por. Iz 53,5).

A Nieznajomy zapytuje: „Czyż Mesjasz nie miał tego cierpieć, aby wejść do swej chwały?”. „Zbawienie przyszło przez Krzyż” – śpiewamy w jednej z wielkopostnych pieśni. Innej drogi Bóg nie zamierzył. Dla kogo? – Dla własnego Syna! Dla Tego, który dla nas i dla naszego zbawienia stał się człowiekiem. Wcielenie Syna Bożego stało się drogą Krzyża. Ponieważ w świecie jest obecne cierpienie, to i sam Bóg przeszedł przez cierpienie. Pytamy: dlaczego w świecie istnieje tyle zła, tyle nieszczęścia, tyle cierpienia? Musi ono mieć sens, znany jedynie Bogu samemu, skoro Bóg w swoim Synu sam podjął cierpienie i przez nie przeszedł. „I zaczynając od Mojżesza poprzez wszystkich proroków wykładał im to, co we wszystkich pismach odnosiło się do Niego” (Łk 24,27).

Powinniśmy wziąć do ręki Pismo Święte Starego Testamentu i często odczytywać zapis historii zbawienia, która prowadzi ku Męce, Śmierci i Zmartwychwstaniu Chrystusa. Nad ogrodem Eden z Adamem i Ewą był już obecny blask krzyża. Gdy w Betlejem przyszedł na świat Jezus, gdy wychwalali Go aniołowie i radowała się Najświętsza Maria Panna, w sąsiedniej Jerozolimie rosło już drzewo na Jego krzyż. „Tak przybliżyli się do wsi, do której zdążali, a On okazywał, jakoby miał iść dalej. Lecz przymusili Go, mówiąc: ‘Zostań z nami, gdyż ma się ku wieczorowi i dzień się już nachylił’. Wszedł więc, aby zostać wraz z nimi” (Łk 24,28). Następnie, gdy czytamy kolejne zdanie po grecku, a w pewnym stopniu także po polsku, mamy terminologię eucharystyczną, to samo słownictwo, które kapłan wypowiada podczas Przeistoczenia w kluczowym, kulminacyjnym momencie Mszy św.: „Gdy zajął z nimi miejsce u stołu, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał go i dawał im” (Łk 24,30) –chciałoby się dalej powiedzieć: „mówiąc: bierzcie i jedzcie, to jest Ciało Moje…”.

W tym miejscu Ewangelii św. Łukasza nie ma tych słów eucharystycznych. Komentatorzy Biblii sprzeczają się – zresztą po to są, żeby się sprzeczać, to jest racja ich istnienia – czy to, co miało miejsce w Emaus, to Eucharystia? Czy była to pierwsza Msza św. sprawowana po Męce, Śmierci i Zmartwychwstaniu? Jedni mówią „tak”, drudzy „nie”, a inni – „nie wiemy”. Rację mają ci ostatni, aczkolwiek terminologia eucharystyczna, która tu występuje, na pewno nasuwa myśl o Eucharystii.

Artykuł zawiera fragment z książki "Tyrania postępu", wyd. Biały Kruk. Sprawdź więcej: Zobacz